414223088

J0EF LEKTOR

O JONACH NAD WISŁĄ

Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, w Domu Pracy Twórczej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich „Dom Dziennikarza” odbyła się już po raz szósty międzynarodowa konferencja na temat implantacji jonów oraz zastosowań wiązek jonowych i elektronowych „łon Implantation and Other Applications of Ions and Electrons” - ION 2006. Kilkudniową (26-29 czerwca br.) konferencję zorganizował Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej wspólnie z Politechniką Lubelską oraz Politechniką Wrocławską. Za naukową stronę konferencji odpowiadał Zakład Fizyki )onów i Implantacji Instytutu Fizyki UMCS. Komitetowi naukowemu przewodniczył prof. Dariusz Mączka z IF UMCS, a jego zastępcami byli: prof. Paweł Żukowski z Politechniki Lubelskiej, prof. Jerzy Zdanowski z Politechniki Wrocławskiej oraz prof. Jerzy Żuk z IF UMCS.

Konferencja była nawiązaniem do kilku wcześniejszych międzynarodowych konferencji, jakie w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych organizował Instytut Fizyki UMCS dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Przedmiotem ostatniej Konferencji była implantacja jonowa, spektrometria mas oraz zastosowanie metod jonowych i elektronowych w nauce i technice. Powyższa problematyka wiąże się z tradycyjnym zakresem badań naukowych prowadzonych w ośrodku lubelskim. Badania te zostały zapoczątkowane przez ponad 50. laty przez nieżyjącego już dziś profesora Włodzimierza Żuka - pioniera spektrometrii mas i implantacji jonowej w Polsce. Dla niewtajemniczonych: pod pojęciem implantacji jonowej rozumiemy proces wprowadzania do ciała stałego odpowiednich domieszek poprzez bombardowanie jonami ich powierzchni. Powoduje to istotną zmianę właściwości powierzchniowych warstw ciał stałych bombardowanych jonami. W odniesieniu do metali - dotyczy to głównie ich własności trybo-logicznych, takich jak tarcie, twardość czy wytrzymałość. W przypadku półprzewodników są to głównie zmiany własności elektrycznych i optycznych.

Z tego powodu implantacja jonowa znajduje obecnie ważne i rozległe zastosowanie w wielu dziedzinach nauki i techniki; począwszy od elektroniki, a skończywszy na medycynie.

Badania różnych właściwości im-plantowanych materiałów, poza Instytutem Fizyki UMCS, są prowadzone w wielu ośrodkach w Polsce, między innymi w politechnikach (warszawskiej, lubelskiej oraz wrocławskiej), w Instytucie Fizyki Jądrowej w Krakowie oraz w Instytucie Problemów Jądrowych w Świerku.

W czasie trwania Konferencji omawiane były prace dotyczące: implantacji i rozpylania jonowego; spektrometrii mas i jej zastosowań; oddziaływania jonów, elektronów i fotonów z ciałem stałym; wytwarzania warstw powierzchniowych i modyfikację ich własności uzyskanych dzięki wykorzystaniu technologii jonowych i elektronowych, a także prace dotyczące nowych konstrukcji i tendencji rozwojowych aparatury badawczej z zastosowaniem technik jonowych i elektronowych. Omawiane były też symulacje komputerowe procesów implantacyjnych, gdyż stanowią one istotny przyczynek do zrozumienia wielu zjawisk zachodzących w czasie implantacji jonowej i pozwalają przewidzieć własności materiałów poddanych implantacji. Prezentowane podczas konferencji prace miały charakter zarówno poznawczy, jak i aplikacyjny. Prace o charakterze poznawczym mają na celu lepsze poznanie i zrozumienie zjawisk towarzyszących oddziaływaniu strumieni jonowych, elektronowych i laserowych z materią. Autorzy prac o charakterze aplikacyjnym przedstawili rezultaty badań związanych głównie z modyfikacją własności fizykochemicznych bombardowanych materiałów.

W dotychczas organizowanych konferencjach ION - w latach 1996, 1998,

2000, 2002 oraz 2004 - wzięli udział naukowcy z wielu krajów Europy i z krajów pozaeuropejskich. W tegorocznej konferencji w Kazimierzu uczestniczyło około 160 przedstawicieli renomowanych ośrodków naukowych nie tylko z Polski, ale również z Algierii, Anglii, Austrii, Belgii, Białorusi, Brazylii, Bułgarii, Chin, Egiptu, Francji, Hiszpanii, Iranu, Irlandii Płn., Izraela, Litwy, Niemiec, Pakistanu, Rosji, RPA, Słowacji, Szwecji, Tajwanu, Ukrainy, Węgier i Włoch. Dlatego też obrady prowadzone były w języku angielskim, a o poziomie konferencji najlepiej świadczy fakt, że prezentowane prace - po recenzjach - będą opublikowane w specjalnym tomie „Vflcuum”, czasopiśmie z tzw. listy filadelfijskiej.

Co dają takie konferencje? Z jednej strony przynoszą wiele konkretnych planów wspólnych badań naukowych, zarówno z ośrodkami krajowymi jak i zagranicznymi; z drugiej - konsolidują badaczy, zajmujących się problematyką implantacji jonów.

Dobra konferencja to nie tylko wysoki poziom naukowy prezentowanych prac, ale również odpowiednia atmosfera. Dużą atrakcją dla uczestników był sam Kazimierz Dolny, miasto znane ze znakomitych walorów turystyczno-- krajoznawczych. Do stworzenia odpowiedniej atmosfery wśród uczestników konferencji przyczyniły się również spotkania towarzyskie, wycieczka do Muzeum Wsi Lubelskiej oraz spotkanie przy ognisku w Wojciechowie.

Jerzy Żuk

Wiadomości Uniwersyteckie, biuletyn: październik 2006