- są też takie państwa gdzie władza głowy państwa nie pochodzi z demokratycznych wyborów (np. niektóre państwa afrykańskie). Bywa też tak, że prezydenci nie sprawują swego urzędu w ograniczonym kadencją czasie, są to jednak wyjątki
- nazwy urzędów republikańskiej głowy państwa są różne. Najczęściej jest to prezydent 2-aspekt
- trzeba podkreślić, że istniały w przeszłości republiki arystokratyczne i oligarchiczne-patrycjuszowskie ( republika wenecka, florencka). W tych republikach element demokratyczny (ludowy) b>4 bardzo słabo reprezentowany
- arystokratycznymi nazywa się te, w któiych naczelne organy państwa są powoływane przez wąską grupę ludności danego państwa, wyróżniającą się szlachetnym pochodzeniem, bogactwem, bądź też innymi przywilejami
- tego rodzaju republiki w niewielkim stopniu różniły się od współczesnych im monarchii
- współczesny podział na monarchie i republiki nieco stracił na ostrości bo niektóre współczesne monarchie są bardziej demokratyczne niż niektóre republiki
- w państwach współczesnych struktura władzy państwowej czyli kompetencje naczelnych organów państwowych (tza parlamentu, głowy państwa oraz rządu) a także ich wzajemne stosunki faktyczne i prawne są nie tyle odmienne, iż w doktrynie polityczno-prawnej mówi się o 4 podstawowych modelach rządów i klasyfikuje sie państwa wyróżniając:
a) parlamentarno-gabinetową formę rządów
b) prezydencką formę rządów
c) pół prezydencką formę rządów
d) parlamentamo-komitetową formę rządów
PARLAMENTARNO-GABINETOWA FORMA RZĄDÓW
- parlament, przynajmniej izba poselska powoływana jest w wyborach powszechnych
- kompetencje głowy państwa oraz szefa rządu są wyraźnie oddzielone (dualizm władzy wykonawczej)
- kompetencje głowy państwa są raczej skromne i ograniczają się do reprezentowania państwa w stosunkach wew. i zewn. A niekiedy także umożliwiają podejmowanie działań arbitrażowych w sporach między różnymi siłami politycznymi lub organom władzy państwowej
- parlament przy udziale głowy państwa kreuje rząd
- rząd jako całość jak również poszczególni jego członkowie (ministrowie) podlegają odpowiedzialności politycznej przed parlamentem (odpowiedzialność parlamentarna) i mogą być przed upływem kadencji na podstawie parlamentarnego wotum nieufności odwołani.
Rząd tak długo sprawuje swoją funkcję dopóki nie utraci politycznego zaufania parlamentu
- egzekutywie przysługuje prawo rozwiązania parlamentu w czasie trwania kadencji połączone z obowiązkiem natychmiastowego rozpisania wyborów
Prawo rozwiązania parlamentu należy z reguły do głowy państwa, która działa z reguły na wniosek premiera
- egzekutywie przysługuje prawo uczestniczenia w procesach ustawodawczych, realizowane przez bezpośrednie inicjatywy ustawodawcze
- u podstaw systemu parlamentarno-gabinetowego leży dążenie do uzyskania zrównoważenia i rozdzielenia wzajemnych kompetencji pomiędzy parlamentem, głową państwa i rządem
- podział władzy na jest taki wyrazisty jak w systemie prezydenckim
- sam termin gabinet wywodzi się z początku XVIII wieku gdy nazwę tę zaczęto używać do określenia organu złożonego z ministrów powołanych przez króla i obradujących pod przewodnictwem jednego z nich ,a więc pierwszego ministra (premiera)
0 kolebką tego systemu jest Wlk Brytania, choć współ?? Ta forma rządów ma tam swoiste odrębności. Przede wszystkim chodzi o silną pozycję rządu i premiera.