81914

do organów wtadzy publicznej (adresaci wtórni: sąd, minister, urząd skarbowy). Norma sankcjonująca, jest normą posiłkową uruchamianą wtedy, gdy naruszona została norma sankcjonowana.

•    TRÓJELEMENTOWA (TRÓJCZŁONOWA) KONCEPCJA NORMY PRAWNEJ - musi obejmować trzy elementy: hipotezę, dyspozycję i sankcję. Stosowanie prawa wymaga od prawnika określenia adresata i warunków, w jakich jest on zobowiązany do pewnego zachowania się (hipoteza), treści uprawnień i obowiązków (dyspozycja), oraz ustalenia konsekwencji grożących w przypadku zachowania się sprzecznego ze wskazanym wzorem (sankcja). W tym przypadku sankcja rozumiana jest jako część normy prawnej.

HIPOTEZA NORMY PRAWNEJ - wskazuje dwa elementy: adresata normy oraz okoliczności, w jakich adresatowi jest nakazane, zakazane lub dozwolone coś czynić. Hipoteza określa: elementy podmiotowe i przedmiotowe sytuacji, która jest przedmiotem normy. Może wskazywać także inne elementy podmiotowe: cel działania adresata, sposób działania. Elementy przedmiotowe, zawiera, gdy odnosi się do stanów, zjawisk lub wydarzeń w stosunku do adresatów zewnętrznych (pewne zachowanie ludzkie). Hipoteza może określać też miejsce działania, czas, moment działania. Np. „Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z odebraniem rzeczy sprzedanej, to sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego". HIPOTEZA, stanowi zwykle jeden z najbardziej rozbudowanych elementów normy prawnej.

DYSPOZYCJA NORMY PRAWNEJ - wyznacza treść powinnego zachowania I jest w zasadzie najważniejszą częścią normy.

I. CZYNY I CZYNNOŚCI KONWENCJONALNE

•    CZYNY - faktyczne zachowania psychofizyczne, których przebieg lub następstwo uregulowane jest przez prawa: zabranie mienia, zabójstwo, fałszowanie dokumentów urzędowych, budowa domu, pomoc tonącemu, milczenie oskarżonego, itd. Czyny regulowane są przede wszystkim przez prawo karne

•    CZYNNOŚCI KONWENCJONALNE - zachowania, którym Istniejące normy nadają specyficzne (konwencjonalne, umowne) znaczenie, inne niż to, które wynikałoby z psychofizycznego przebiegu tych czynności i ich faktycznych skutków. Normy, które regulują sposób dokonania czynności konwencjonalnej nazywamy regułami sensu tej czynności. Np. regułą sensu ważnego dokonania sprzedaży domu jest zawarcie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego, regułą sensu skutecznego sporządzenie testamentu jest napisanie go w całości ręcznie oraz opatrzenie podpisem i datą, a regułą ważnego zawarcia związku małżeńskiego - wypowiedzenie odpowiednich słów przed urzędnikiem stanu cywilnego.

CZYNNOŚCI PRAWNE

•    Wymagają złożenia oświadczenia woli

•    Zmierzają do wywołania określonych skutków prawnych - polegają na powstaniu, zmianie lub ustaniu uprawnień i obowiązków adresatów norm prawnych