83325

• inne czynniki regulujące transport przez kanały - rodzaje aktywacji: chemiczna poprzez cząstkę moderatora, elektryczna przez różnicę stężenia jonów, mechaniczna - stres lub ruch cząsteczek, zmiany ciśnienia, światło, temperatura.

d)    umiejscowienie aktywności enzymatycznej - enzymy szeregów oksydo-redukcyjnych, ATP-azy i GTP-azy błonowe; lokalizacja syntezy lipidów w gładkim ER lub sybtezy skrobi przy błonach tylakoidowych (pirenoid)

e)    udział w transporcie w pęcherzykach - zdolność do pączkowania i zlewania;

f)    tworzenie połączeń z otoczeniem i cytoszkieletem - integryny.

4. Receptory błonowe i ich rola w funkcjonowaniu komórki

a)    Budowa receptora: cześć kotwicząca w błonie = heliks hydrofobowa i część chwytna = rozwidlony układ specyficznie skonformowanych peptydów;

b)    Typy receptorów i ich specjalizacja: receptory immunologiczne odróżniają swoistość

powierzchni komórek; receptory istotne dla przylegania do podłoża = integryny z powinowactwem do proteoglikanów, laminin, kolagenu lub elastyny, a u roślin do pektyn lub celulozy; receptory odpowiedzialne    za tworzenie    połączeń

międzykomórkowych np. kadhedryny; receptory biorące udział w endocytozie i fagocytozie zdolne do zmiany położenia w błonie, tworzenia plamek i dołków receptorowych; receptory metabotropowe - przyjmujące sygnały chemiczne spoza komórki.

c)    Kotwice fosfolipidowe i dolicholowe - molekuły zdolne do przyłączania białek lub węglowodanów i przesuwania się w błonie uczestniczą w segregacji i transporcie substancji wewnątrz komórki.

Płynność błony elementarnej

Płynność błony zależy od jej składu, stanu fizjologicznego komórki i poziomu energii w otoczeniu. Błona zbudowana z fosfolipidów o małej masie a dużej ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych przy niewielkiej ilości steroli jest cienka, elastyczna i bardziej płynna niż błona z dużych fosfolipidów z długimi łańcuchami nasyconych kwasów tłuszczowych i obficie występującym cholesterolem. Błona bogata w białka jest cieńsza i bardziej elastyczna.

Podwyższenie temperatury w granicach fizjologicznych (max. do 40 °C) powoduje przyspieszenie spinu co zwiększa płynność błony.