83777

•    NATO - odbyła się bez upoważnienia Rady Bezpieczeństwa ONZ. Operacja bombardowania Jugosławii, operacje w celu wsparcia egzekwowania embarga ONZ na dostawy broni dla byłych republik jugosłowiańskich

•    Unia Europejska - chęć utrzymania pokoju i zapobiegania eskalacji konfliktu podczas wojny nie były spektakularne. Państwa europejskie nie potrafiły działać wspólnie. Pakt stabilności dla Europy Południowo - Wschodniej 1999 - demokratyzacja, prawa człowieka, odbudowa gospodarcza, współpraca i rozwój, sprawy bezpieczeństwa

•    Stany Zjednoczone - zaangażowanie przez pryzmat własnych interesów. Inicjatywa Współpracy Południowo - Wschodnioeuropejskiej - promowanie współpracy i ułatwianie integracji europejskiej. Karta Adriatycka 2003 -reformy na rzecz bezpieczeństwa, wola współpracy

•    Rosja - kompleks byłego mocarstwa. Metody dyplomatyczne, a nie bombardowania

•    Państwa Regionu - Proces Współpracy Europy Południowo - Wschodniej -współpraca regionalna. Inicjatywa Adriatycko -Jońska - wzmocnienie współpracy, walka z przestępczością, gospodarka, turystyka, środowisko naturalne, Transport i współpraca żeglugowa, kultura, współpraca uniwersytecka

4.    EFEKTYWNOŚĆ INICJATYW I DZIAŁAŃ NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA

•    Ocena inicjatyw i działań podjętych w ostatnim okresie jest niejednoznaczna gdyż skutki nie są znane i trudne do przewidzenia

•    Na Bałkanach nie zakończyła się jeszcze transformacja demokratyczna, wiele procesów jeszcze zostało

•    Trudno przypisać zasługi za pewne działania konkretnym państwom lub instytucjom

5.    NOWE TENDENCJE EWOLUCJI BEZPIECZEŃSTWA BAŁKANÓW

•    Wzrost znaczenia integracji euroatlantyckiej, wzrost znaczenia czynnika europejskiego jako gwaranta bałkańskiej stabilizacji i bezpieczeństwa

•    Przekazanie przez Stany Zjednoczone odpowiedzialności za odbudowę Bałkanów po działaniach wojennych partnerom europejskim

•    Wzrost znaczenia inicjatyw wielostronnych za bezpieczeństwo i stabilizację w regionie

•    Stosowanie rozwiązań już sprawdzonych np. powołanie urzędu Wysokiego Przedstawiciela wspólnoty międzynarodowej w Kosowie, mającego nadzorować funkcjonowanie instytucji po ewentualnym ogłoszeniu niepodległości tej prowincji