I. PAŃSTWO, JEGO ISTOTA I FUNKCJE.
Państwo (wg Antoniego Peretiatkowicia, polskiego konstytucjonalisty) trwały związek ludzi stale osiadłych na pewnej przestrzeni, pod władzą najwyższą.
Państwo (wg M. Wąsowicza) można traktować jako formę zorganizowania się społeczeństwa. Każda organizacja zakłada ismienie pewnej struktury, zaś jej najważniejszy element stanowi władza. Istotą państwa jest więc władza, czyli prawo wydawania decyzji określających zachowanie się ludzi
oraz możliwośd ich egzekwowania. Skutecznośd decyzji zależy w ogromnym stopniu od autorytetu, jakim cieszy się podejmujący decyzję. Dlatego istotne jest, w jaki sposób legitymizowana jest władza, jakie są jej podstawy.
Państwo to suwerenna organizacja polityczna wyposażona we władzę sprawowaną nad ograniczonym terytorium i zamieszkującymi je ludźmi. Ich przynależność do państwa jest sformalizowana (podlega prawi -obywatelstwo), w taki sposób, że występują stosunki: władzy i podporządkowania Organy władzy państwowej, dążąc do utrzymania określonego ładu społecznego w państwie, podporządkowują sobie (wpływają na zachowania), członków społeczeństwa.
Państwo (wg Leksykonu Politologii) jest pojęciem ściśle związanym z polityką. W myśl tradycji wywodzącej się od Arystotelesa władza polityczna jest władzą państwową. Oznacza to. że jest ona wykonywana za pośrednictwem instytucji państwowych I za pomocą swoistych instrumentów, do których należy przede wszystkim prawo, a jej najistotiuejszą cechą, odróżniającą ją od innych typów władzy jest możność użycia legitymowanej siły fizycznej (przymusu paiistwowego).
Klasycznym I najszerszym ujęciem jest definicja G. leli inka, akcentująca jedność trzech elementów: wyodrębnionego terytoria zamieszkującej jej ludności oraz rządu sprawującego władzę zwierzchnią w państwie (określenie stosowane w stosunkach politycznych)
Funkcje:
• zewnętrzne (zapewnienie bezpieczeństwa i niezależności w stosunkach z innymi państwami.
• Wewnętrzna obejmuje:
- formułowanie celów i sposobów zaspokojenia potrzeb zbiorowych
- gromadzenie zasobów luezbędnych do osiągania celów politycznych (pobór podatków, powoływanie do armii)
- regulacja zachowali jednotkowych i zbiorczych przez stanowienie norm prawnych
- reagowanie w sytuacjach naruszenia tych norm
• gospodarsko-organizatorska polega na organizowaniu życia gospodarczego w państwie. Państwo powie nam na jakich warunkach i kto może prowadzić działalność, która ma istotne znaczenie dla państwa- redystrybucja dóbr gospodarczych.
• Rinkcja kiiltnralno-naukowa - działalność która zmierza do kreowaiua i upowszechniania w społeczeństwie idei politycznej, poglądów filozoficznych, moralnych . określonych idei i wartości korzystnych dla państwa. Postrzeganych jako korzystne ptzez władze która to władzę sprawuje. Ta działalność odbywa się nie tylko przez tworzenie określonych przepisów prawa ale też przez wspieranie działali, jest ona promowana w środkach masowego przekazu.
• Rinkcja socjalna -działalność państwa, która ma za zadanie zapewnienie obywatelom państwa pracy i godziwego wynagrodzenia, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrona środowiska naturalnego.