84460

•    Zespół memorialny - wielkoprzestrzenne założenie pomnikowe z budynkiem muzealnym. Obok warsztatu rzeźbiarskiego i architektonicznego pojawia się sztuka wystawiennicza (Miejsce Pamięci w Bełżcu).

•    Trakt pamięci - symboliczna matryca przestrzenna łącząca miejsce pamięci, wykreowana poprzez naniesienie w krajobraz miejski wizualnych nośników pamięci (Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów w Warszawie).

•    Miejski park pamięci - zespół przestrzenny (architektoniczny lub urbanistyczny) będący pochodną parków tematycznych. W jednym kompleksie znajdują się różne elementy sztuki komemoratywnej: budynek muzealny, pomnik, miejsce kontemplacji i zadumy (Muzeum Powstania Warszawskiego 1944 w Warszawie).

„sztuka publiczna ma znaczny potencjał miejsco-twórczy. Dzięki swej symboliczno-ekspresyjnej naturze współtworzyć może miejsca, które wspierają pamięć miast, pamięć narodową lub określoną wizję państwowości. Jednocześnie jest instrumentalna wobec potrzeb mieszkańców i przyjezdnych, pragnących odpoczynku od zgiełku, monotonii czy brzydoty miejskiego środowiska, poszukujących rozmaitych doznań estetycznych, których sztuka publiczna dostarcza dzięki swym walorom formalnym, powinowactwu z dekoracją, a także dzięki temu, że może być nośnikiem treści uniwersalnych, dostępnych dla ludzi z różnych kręgów narodowościowych i kulturowych."

Nie-miejsca - terytoria globalnego konsumeryzmu, pozbawione znaczeń symbolicznych i kulturowych korzeni. Teren nijaki, bez wewnętrznej struktury, kulturowo niezagospodarowany, lub źle zagospodarowany. Są to m.in. banki, lotniska, supermarkety (tzw. sieciówki), hotele - pełne jednakowych usług, przedmiotów, niczym nie wyróżniające się spośród otoczenia, stworzone przede wszystkim w celach ekonomicznych (chęć zysków).

Dobre miejsce powinno mieć wyrazista strukturę, mocne kontury, dobrze widoczne punkty orientacyjne i charakterystyczne znaki szczególne. Taki punkt mogą tworzyć umieszczony i dobrze wkomponowane w obszar różne elementy sztuki miejskiej, np. pomniki. Dobre miejsce to takie, „które jest w jakiś sposób odpowiednie dla osoby i jej kultury, czyni ją świadomą jej społeczności, przeszłości, sieci życia, ale także uniwersum czasu i przestrzeni, w której są zawarte." - Kevin Lynch -

Wpływ sztuki na tożsamość miejsca:

a)    Może wejść w nie-miejsce bez szansy na przetworzenie go w miejsce lub też wykreować atrakcyjne i magiczne miejsce.

b)    Może wejść w miejsce już kulturowo uformowane i zakłócić już wytworzony w nim nastrój, lub wzbogacić kulturowo o współczesne treści i nowe formy.

c)    Nie realizując żadnego z powyższych wariantów, staje się znaczącym elementem ikonosfery miasta.

Aby wkomponować pomniki w sferę miejską stosuje się wiele metod. Ludzie czują bowiem potrzebę obcowania ze sztuką na co dzień i chcą podziwiać ją w przestrzeni publicznej. Pomnik musi jednak stanowić integralną część miejsca, w którym będzie się znajdować i nadawać mu swoistego charakteru.