84769

Chromatyna - kompleks DNA i białek chromosomowych

Chromatyna ma strukturę hierarchiczną. Dwa najniższe stopnie upakowania to nukleosom i włókno cliromatynowe 30-ntn, a najwyższy to chromosomy metafazowe Można je obserwować tylko w czasie podziału jądra komórkowego

Nukleosom - tworzy się ze zdefiniowanych fragmentów DNA o określonej długości, wewnątrz znajdują się białka histonowe.

łiiston łącznikowy -histon, np H1, który występuje na zewnątrz oktan teru tworzącego rdzeń nukleosomu.

Włókno chromatynow e - powstaje poprzez zwinięcie pierwotnej struktury (nukleonom z nawiniętym DNA)

Włókno chromatynow^re może występować w 2 modelach:

-    solenoid

-    helikalna wstążka {helical ribbon)

Mamy 2 rodzaje chromatyny: Heterochromatyna i euchromatyna.

Heterochromatyna - (pierwotnie zwarta struktura jądra) - zawiera DNA, który ma stosunkowo zwartą strukturę, jednak mniej zwartą niż w chromosomie metafazowym Są 2 typy hctcrochromatyny:

-    heterochromatyna konstytutywna - występuje zawsze u wszystkich komórek. W jej skład wchodzi DNA nie zawierający genów, przez co może zachowywać zwartą stnrkturę. W skład DNA wchodzi DNA centromerów i sekwencji telomerycznych.

Z heterochromatyny konstytirtywnej w dużej części składa się chromosom Y.

-    heterochromatyna fakultatywna - przyjmuje skondensowaną postać tylko okresowo. Występuje w niektórych typach komórek. Zawiera geny nieaktywne w pewnych komórkach lub etapach życia komórki.

Struktura heterochromatyny jest zwarta, białka biorące udział w ekspresji genów nie mają dostępu do DNA.

Pozostałe obszary są mniej upakowane - mają dostęp do DNA - euchromatyna Strukturu jej jest rozlużitiona. Białka mogą reagować z DNA.

Organizacja DNA w latlrze

DNA w postaci włókna 30-nm jest połączone z matriks mitochondrialną poprzez oddziaływania mekow'alencvine (asocjacje). Skutkiem tego jest tworzenie się pętli. Pętle DNA mają od 40 do 100 kb długości Pętle łączą się matriks jądrową poprzez regiony bogate w AT, zwane MAR (region połączenia z matriks! lub SAR (region połączenia z rusztowaniem!.

Euchromatyna jest zorganizowana w formie domen strukturalnych,

domeny strukturalne -pętle DNA pomiędzy miejscami polączeiua z matriks jądrową.