86691

1. Postępowanie z projektem ustawy budżetowej.

Szczególny postać procedura ustawodawcza przybiera w odniesieniu do ustawy budżetowej, co wynika zarówno z kluczowej roli budżetu dla funkcjonowania państwa, jak i z konieczności terminowego uchwalenia tego aktu. Treścią ustawy budżetowej jest ustalenie dochodów i wydatków państwa na okres roku kalendarzowego; bez istnienia budżetu nie można prow adzić gospodarki finansowej państw a. Tym samym budżet jest aktem o istotnym znaczeniu politycznym, a procedury zarówno jego uchwalania, jak i kontroli jego wykonania zajmują znaczące miejsce w^r działalności parlamentu. Budżet jest uchwalany w formie ustawy. Skoro budżet przybiera formę ustawy, to procedura jego uchwalania ujęta jest w schemat ogólnej procedury ustawodawczej, jednak występują tu liczne odrębności wprowadzane przepisami zawartymi w Konstytucji, w' ustawie prawo budżetowe z 5 styczna 1991 r., która jest odrębną ustawą określającą procedurę corocznego przygotowania i uchwalania projektu ustawy budżetowej, a także procedurę wykonywania ustawy budżetowej i kontroli jej wykonania, oraz w-regulaminie Sejmu.

Jeśli chodzi o inicjatywę ustawodawczą, to należy ona wyłącznie do Rady Ministrów i jest ujęta jako obow iązek rządu: projekt ustawy budżetowej powinien być przedłożony Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego, tzn. przed dniem 1 października, chyba że zaistnieje wyjątkowy przypadek. Takim przypadkiem mogą by np. wybory parlamentarne i konieczność odczekania z wniesieniem projektu do powstania nowego rządu. Jeśli chodzi o procedurę rozpatrywania projektu przez Sejm, to przebiega ona w 3 czytaniach w myśl ogólnej zasady. Pierwsze czytanie musi odbyć się na posiedzeniu Sejmu, następnie projekt kierowany jest w całości do Komisji Finansów Publicznych, a poszczególne jego części - do pozostałych komisji sejmowych, odpowiednio do ich zakresu działania. Komisje te przekładają swoje propozycje poprawek KFP, a ta opracow uje ostateczne sprawozdanie i przedstawia je Sejmowi, który po szerokiej debacie polityczne uchwala ustawę budżetową.

Jeśli chodzi o procedurę rozpatrywania ustawy budżetowej przez Senat, to skróceniu do 20 dni ulega termin, w którym może on zająć stanowisko. Senat nie ma możliwości zaproponowania odrzucenia ustawy, może tylko uchwalać do niej poprawki, które w ogólny m trybie, podlegają rozpatrzeniu przez Sejm. Prezydent ma 7 dni na podpisanie ustawy budżetowej, nie może skierować przeciw niej weta ustawodawczego, może ją natomiast kierować do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej i wówczas Trybunał Konstytucyjny obowiązany jest do wydania orzeczenia nie później niż w terminie 2 miesięcy.