87662

obszarem półpustynnym lub pokrytym trawą i krzewami (czasem w zależności od pór roku). Występuje w warunkach klimatu umiarkowanego z gorącym, suchym latem.

Pólpuslynic i pustynie występują na wszystkich kontynentach (prócz Europy i Antarktydy). Półpustynia to rodzaj formacji roślinnej i równocześnie jeden z najczęściej spotykanych rodzajów krajobrazu na kuli ziemskiej. Cechuje ją suchy (ale nie skrajnie suchy) klimat, brak stałej sieci cieków wodnycli, występowanie okresowych słonych jezior i solnisk. Występujące tam rośliny są dość ubogie przeważają suchorosty (kserofity i sukulenty) roślin gromadzących i przechowujących w sobie wodę, a także roślin efemerycznych pojawiających się epizodycznie po opadach deszczu i szybko ginących. Półpustynia stanowi formację pośr ednią pomiędzy pustynią a sawanną w klimacie zwrotnikowym oraz pustynią a stepem w klimacie umiarkowanym. Półpustynie zajmują wielkie obszary lądów między innymi w Azji środkowej, w Afryce (na południe od Sahary i w południowej części kontynentu-Kalahari) oraz w zachodniej i śr odkowej Australii. Pustynie związane są z klimatem suchym i skrajnie suchym. Pustynie występują tam, gdzie dociera gorące, tropikalne powietrze z rejonów równikowych, a więc w rejonach zwrotników Raka i Koziorożca, powietrze jest tam rueustaiuiie suche i gorące. Cliarakteryzują się opadami rocznymi nie przekraczającymi 200 mm rocznie. (A czasem wynoszą jedynie kilka milimetrów lub przez kilka lat nie występują wcale) Występuje tam stały deficyt wilgotności, łączne parow-arue wody z roślin, skal i gleby jest większe niż wielkość opadów deszczu oraz dopływu wody w postaci mgieł nadciągających od morza. (Ilość opadów jest do 30 razy mniejsza od parowania potencjalnego). Charakterystyczne jest też silne naslonecznie (związanym z dużą liczbą dni bezclunumych), duże dobowe waharua temperatur, całkowity lub prawie całkowity brak wody i roślinności, brak cieków lub występowaniem ich tylko epizodycznie.

Wiecznie zielone Lisy i zarośla twardolistnc rozwijają się w klimacie z niezbyt chłodnymi, ale dżdżystymi zimami oraz gorącym i suchym latem. Na różnych kontynentach napotkamy w tym biomie różne zwierzęta zależnie od tego, jaka jest ogólnie cala farma kontynentu. Dorodność tej roślinności jest jednak mniejsza niż paszcz tropikalnych czy lasów liściastych klimatu umiarkowanego, więc wśród zwierząt są na ogól gatunki nieco mniejsze. W Europie cliarakterystycznymi mieszkańcami były daniele, muflony i króliki, w Ameryce Północnej jelenie wirgińskie. Nie wytworzył się gatunki typow^re dla tej formacji, dlatego zawsze duży jest udział zwierząt clrarakterystycznych dla innych bromów'. W Eurazji żyją zwierzęta przybyłe z sawann Afryki: jeżozwierz, żeneta, szakal, liiena pięgowana, miejscami nawet lampart W Kalifornii występuje jeszcze puma, licznie pojawia się kojot. Zawsze dużo jest różnorakiego ptactwa, mnóstwo wróblow'ych sporo kuraków (czyli grzebiących), ale na każdym kontynencie są to inne rodzaje i gatunki specyficzne dla danego lądu. Bardzo liczne są gady ze względu na sprzyjający im klimat. Na przykład w Europie jest ich czterokrotnie więcej, niż w strefie lasów liściastych i mieszanych Wśród bezkręgowców szczególnie liczne są ślimaki z gatunków przystosowanych do znoszenia okresu letniej suszy. Niektóre na ten czas kiyją się głęboko pod ziemią inne przeciwme, przywierają do gałązek krzewów'. Lecz i jedne i drugie zaciągają otwór muszli grubą błoną i zawieszają wszystkie czynności życiowe. W tym stanie mogą przetrwać lato (a nawet kilka) Wiele owadów, na które polują między innymi rozmaite pajęczaki (pająki, skorpiony, a także szybkonogie solfiigi uzbrojone w kleszcze równie potężne, jak u skorpiona, ale ustawione pionowo. Fonnację tę tworzą głównie krzewiaste i drzewiaste zimozielone rośliny o twardych skórzastych liściach występujące w klimatach o suchym lecie i deszczowej zimie. Charakterystyczne drzew^ra tej formacji to oliwki, dęby korkowe, pinie, kasztany jadalne, cedry i drzewa cytrusowe. Występuje makia, którą tworzą gęste zarośla niskich krzewów' i drzew pistacji, mirtów, oleandrów, jałowców i bukszpanu.