11. Podaj przykłady gatunków zagrożonych lub wymarłych na skutek bezpośredniej eksterminacji przez człowieka (w Polsce i na świecie).
Na świecie: Słoń afrykański, goryl górski, panda wielka, wieloryb, nosorożec biały
W Polsce: rysie, świstaki, szafran spiski. Ziemowit jesienny, pierwiosnki, wawrzynek wilcze łyko. wąż Eskulapa, sasanka zwyczajna
12. Na dowolnym przykładzie wyjaśnij na czym polega degradacja środowiska?
Regulow anie rzek - ich koryta wyprostowano a co za tym idzie skrócono i pogłębiono Uformowano je tak aby w krótkim czasie odprowadzały możliwie dużo wody i jak najlepiej służyły żegludze Wybudowano na nich stopnie wodne, które uniemożliwiają naturalne wędrówki ryb. Wszystko to zmniejszyło różnorodność żyjących tam organizmów oraz ograniczyło zdolność wód do samooczyszczania.
13. Na dowolnym przykładzie wyjaśnij na czym polega fiagmentacja siedliska i jakie są jej skutki przyrodnicze.
Fragmcntacja siedliska następuje, gdy duże icłi obszary są rozdrabniane w wyniku działalności rolniczej lub innych przemian cywilizacyjnych. Efektem jest zmniejszenie całkowitej powierzchni siedliska i zwiększenie odległości między zachowanymi płatami.
14. Na dowolnym przykładzie wyjaśnij na czym polega efekt krawędzi (brzeżny).
Strefa graniczna siedliska jest bardziej narażona na zakłócenia. Dominują w niej gatunki ekotonowe. W większym też stopniu jest ona narażona na penetrację gatunków towarzyszących człowiekowi. Np. kot domowy wchodzi do lasu na głębokość ok. lOOm stanowi zagrożenie dla lęgów ptasich. Jeżeli fragment lasu ma kształt kwadratu o boku jednego km to 64% jego powierzchni leży poza pasem granicznym lOOtn szerokości. Jeżeli są to 4 kwadraty o boku 500m każdy to powierzchnia ta wynosi już tylko 36%.
15. Na dowolnym przykładzie wyjaśnij dlaczego usuwanie naturalnych barier jest szkodliwe dła przyrody.
Przykładów dostarcza łączenie dorzeczy kanałami żeglowymi. Umożliwia to przenikanie przez nowopowstałe połączenie gatunków' obcych, które często powodują spustoszenie wśród gatunków autochtonicznych. Mozę to też spowodować hybrydyzację niedawno rozdzielonych gatunków.
16. Podaj przykłady gatunków zagrożonych przez przekształcanie środowisk przez człowieka (krajowe i zagraniczne).
Świat: słoń indyjski, goryl górski, panda wielka, wielbłąd dwu garb ny Polska: gatunki terenów podmokły di. żubry, niedźwiedzie, wilki
17. Co to są pestycydy? Co to są fungicydy, herbicydy, insektycydy, rodentycydy?
Pestycydy - środki stosowane do zwalczani szkodników, zaczęły być masowo stosowane po II wojnie światowej. Większość z nich jest syntetycznymi truciznami. Dopiero od niedawna stosuje się pestycydy biologiczne wykorzystujące do walki ze szkodnikami organizmy dla nich chorobotwórcze Istnieje szereg grup pestycydów:
Herbicydy - środki chwastobójcze Fungicydy - środki grzybobójcze Insektycydy - środki owadobójcze Rodentycydy - środki gryzoniobójcze
18. Wyjaśnij jakie dwie cechy pestycydów oprócz toksyczności są przyczynami ich szkodliwości dla przyrody?
a) Pestycyd)' był)' substancjami bardzo trwałymi. Ulegały kumulacji w komórkach organizmów', które przeżyły opiysk. Organizmy te były zjadane przez inne organizm)'. Przedstawiciele każdego kolejnego poziomu troficznego kumulowali w swoim ciele więcej pestycydu.
b) Okazało się, że śladowe ilości trwałych pestycydów mogą migrować i zanieczyszczać nic tylko glebę w miejscu icłi zastosowani, ale także wody śródlądowe a następnie morskie
19. Wyjaśnij mechanizm wpływu masowego stosowania DDT na rozrodczość ptaków drapieżnych.
Ptaki drapieżne jako organizmy szczytowe są w największym stopniu narażone na kumulację tnicizn środowiskowych . Skumulowane w tkankach samic ptaków drapieżnych insektycydy np. DDT powodowały zmiany hormonalne prowadzące do zaburzeń w gospodarce wapniem Zatrute samice znosiły jaja o cieńszych skorupkach, które pękały podczas wysiadywania Poprawę spadku liczebności tych ptaków spowodował zakaz stosowania DDT.