88197

cywilnych

wynikających bezpośrednio z postęp, lub nakładaniu z tego powodu odpowiednich świadczeń W polskim procesie

karnym znane są następujące formy akcji cywilnej:

1)    postęp, adhezyjne - postęp, toczące się w ramach procesu karnego na podstawie powództwa cywilnego wniesionego przez pokrzywdzonego lub inną uprawnioną osobę. Pokrzywdzony może w ten sposób dochodzić roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia postęp.. Ułatwieniem dla pokrzywdzonego jest tymczasowe zwolnienie go z obowiązku opłacenia powództwa cywilnego. Utrudnieniem natomiast jest możliwość pozostawienia przez sąd powództwa bez rozpoznania, gdy materiał dowodowy nie wystarcza do rozstrzygnięcia powództwa, a uzupełnieniem tego materiału spowodowałoby znaczną przewlekłość postęp.

2)    orzeczenie obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody, które sąd orzeka w następujących sytuacjach:

a)    bezwzględnie obligatoryjnie - gdy warunkowo umarza postęp.

b)    względnie obligatoryjnie - gdy pokrzywdzony złoży wniosek, w jakiejkolwiek formie, w sprawie o przestępstwo spowodowania śmierci.. ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub przestępstwo przeciwko środowisku, mieniu lub obrotowi gospodarczemu; skazując oskarżonego sąd musi wówczas orzec obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w całości lub części (art. 46 I k.k.), chyba że nie da się ustalić wysokości szkody; wówczas sąd musi wymierzyć stosowną nawiązkę

c)    fakultatywnie - w razie zawieszenia wykonania kary (art. 72 2 k.k.);

3)    orzeczenie odszkodowania z urzędu w razie skazania lub warunkowego umorzenia postęp, (art. 415 5 k.p.k.); może ono nastąpić w każdej sprawie, chyba że jest niedopuszczalne z mocy ustawy, np. w postęp, sądowym w sprawach o wykroczenia

4)    orzeczenie nawiązki Kodeks karny przewiduje orzekanie nawiązki w pięciu wypadkach fakultatywnie (art. 46 * 2, art. 47 1, art. 47 * 2, art. 212 * i art. 216 * 2 k.k.), np. w razie skazania za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przeciwko środowisku, za pomówienie lub zniewagę oraz w jednym wypadku obligatoryjnie (art. 290 * 2

k.k.), gdy skazuje za wyrąb drzewa albo kradzież drewna z lasu;

5)    orzeczenie świadczenia pieniężnego, gdy sąd odstępuje od wymierzenia kary lub warunkowo umarza postęp, albo stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary (art. 49 k.k.);

6)    orzeczenie zwrotu korzyści majątkowej (art. 52 k.k.) Skarbowi Państwa przez podmiot, w którego imieniu

działał sprawca skazany za przestępstwo przynoszące korzyść majątkową takiemu podmiotowi (np. spółce, która oszukała Skarb Państwa)