88832

- zmniejsza się stopień statycznej niewyznaczalności układu sił działających na tężniki, co upraszcza obliczenia.

Schematy pionowych stężeń kratowych przedstawiono na rys. Tężniki według rys a zajmują tylko jeden trakt między słupami środkowymi, co ze względów architektonicznych (konieczność umieszczenia przejść, otworów itp.) jest pożądane. Sztywność pojedynczych tęzników pionowych w postaci kratownic jest stosunkowo mała, a ich stosowanie jest ekonomicznie uzasadnione do wysokości 10 kondygnacji.

Na rysunku b przedstawiono kratę umieszczoną w dwócli traktach przy czym można również stosować kratę pojedynczą (rys.c). W kracie występują krzyżulce zarówno ściskane, jak i rozciągane. Na rysruiku d pokazano kratę K w dwóch traktach.

Największą sztywność szkieletów zapewniają stężenia przedstawione na rys.e w postaci kraty X umieszczonej we wszystkich polach. W kracie tej przyjmuje się połowę obciążenia na krzyżulce rozciągane i połowę na ściskane lub też zakłada się, że całe obciążenie przejmuje układ rozciągany i nie sprawdza się wówczas prętów na wyboczenie. Przy wyższych budynkach oba tężniki pionowe łączy się co pewną wysokość (3+6 kondygnacji) tężnikami o pasach poziomych (rys.f); daje to lepsze usztywnienie, zwłaszcza w szerszych budynkach, gdyż tworzą się w ten sposób ramownice kratowe. Wzrost sztywności tężnika płaskiego można także uzyskać przez zastosowanie dwóch kratownic połączonych — w dwóch poziomach — skratowaniem (rys.g), które umieszcza się na kondygnacjach technicznych. Podobne zwiększenie sztywności pojedynczego tężnika można osiągnąć, stosując dodatkowe skratowania, wciągające do współpracy słupy sąsiednich traktów (rys.h).

W wysokich budynkach górna węższa ich część może mieć tężniki pionowe tylko w jednym środkowym trakcie, natomiast dolna szersza część w dwóch traktach, połączonych ze sobą tężnikami o pasach poziomych (rys.i).

Ze względu na otwory drzwiowe i okienne stosuje się różne układy tężników, pokazane przykładowo na rys. 12-12. Przy wymiarowaniu należy pamiętać, że krzyżulce układów wg rys. a i b przenoszą dodatkowe siły od obciążenia pionowego, przekazywane zc stropu za pośrednictwem belki. Układy składające się wyłącznie z trójkątów (rys a i b) są sztywniejsze niż układy mieszane (rys. c, d i e), przy czym układ pokazany na rys.f, w którym są