Do II grupy kationów należą jony: Ca2\ Ba2*, Sr2* tworzące z rozcieńczonym H2S04 odczynnikiem grupowym kationów II grupy trudnorozpuszczalne osady siarczanów.
Do III grupy kationów należą iony: Cu2*, Cd2*. Hg2* oraz Bi3* tworzące podgrupę Ilia oraz jony As5*, As *, Sb5*, Sb3*, Sn2*, Sn** wchodzące w skład podgrupy Illb. Kationy te z AKT, odczyniukiem grupowym kationów III grupy, tworzą w środowisku kwaśnym przy pH = 0,5 trudnorozpuszczalne osady siarczków. Do wytr ącania siarczków metali wykorzystywany jest roztwór wodny AKT - amid kwasu tiooctowego, który w roztworze wodnym hydrolizuje z utworzeniem siarkowodoru:
CH3CSNH2 + 2H20 = CH3COO + H2S + NH4*
Powstały H2S, w wyruku dysocjacji, jest źr ódłem jonów S2 potrzebnych do wrytrącenia siarczków metali:
H2S = H* + HS,
HS = H* + S2
Podział kationów grupy III na podgrupy Ilia I Illb oparty jest na różnicy rozpuszczalności siarczków' metali w roztworze NaOH. Siarczki CirS, CdS, HgS i Bi2S3 nie roztwarzają się w roztworze NaOH w przeciwieństwie do siarczków podgrupy Illb tzn. As2S3, As2S5, SB2S3, Sb2S5. SnS. SnS2. które roztwarzają się w roztwor ze NaOH z utworzeniem tiosoli.
Ponadto, siarczki metali katronów III grupy nie roztwarzają się w rozcieńczonym HC1.
W tabeli 1 zestawiono iloczyny rozpuszczalności siarczków' kationów III gmpy.
Tabela 1 .Wartości iloczynów rozpuszczalności wybranych kationów III gmpy.
Siarczek |
Bi2S3 |
HgS |
CuS |
Sb2S3 |
As2S3 |
CdS |
SnS |
Ir |
1,5 *1072 |
4.0-1055 |
8.5-1045 |
1,010'" |
4,0-1029 |
3,6-10 29 |
1,1-10 2s |
IV grupę kationów tworzą jony Cr3*. Al3*. Fe3*. Co2*. Ni2*. Zn2*. Mn2*, które z AKT, odczyniukiem grupowym kationów IV grupy, tworzą przy pH = 8 tr udnorozpuszczalne siarczki. Wyjątkiem są jony Al3* i Cr3*, które wytr ącają się w formie wodorotlenków.
W tabeli II zestawiono wartości iloczynów rozpuszczalności siarczków metali niektórych kationów IV grupy.
Tabela 2. Wartości iloczynów rozpuszczalności niektórych siarczków metali kationów IV gmpy.
Siarczek |
CoS |
NiS |
ZnS |
FeS |
MnS |
Ir |
7,0-10'23 |
1,0-10'21 |
1,2-10'23 |
3,7-10'19 |
1,4*10 15 |
Z tabeli 2 wynika, że iloczyny rozpuszczalności siarczków' metali kationów' IV grupy są wyraźnie większe niż iloczyny rozpuszczalności siarczków' metali III grupy. Oznacza to, że do wytrącenia siarczków' IV grupy konieczne jest wyższe stężenie jonów' S‘ oraz wyższa wartość pH roztworu niż do wytrącenia siarczków III grupy - dlatego wytrącanie siarczków IV grupy wykonujemy przy pH = 8 osiągane przez dodanie do roztworu bufom amoniakalnego Siarczki IV grupy roztwarzają się w rozcieńczonym HC1.
Wyodrębnia się jeszcze V grupę kationów do które należą jony Na*. K*. NH4*oraz Mg2*, któr e nie posiadają odczynnika grupowego.
W przypadku anionów, dla celów tych ćwiczeń wykorzystano podział anionów na cztery grupy: Grupa I: C032, S2, S032, S2032, N02. Odczynnik grupowy - rozcieńczony H2S04.
Grupa II: As043. P043', S042. Si032. C2042. Odczynnik grupowy - mieszanina BaCI2 i CaCl2 w środowisku obojętnym.
Grupa III: Cl . Br. I . Odczynnik grupowy