Spółka jawna podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestm przedsiębiorców - w rejonowym sądzie gospodarczym, w okręgu kiórego spółka będzie miała swoją siedzibę (art. 69441 kp.c). Spółka powstaje dopiero od momentu wpisu doKRS.
Zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno zawierać (wg art. 26. ust. 1.):
1. firmę, siedzibę i adres spółki,
2. przedmiot działalności gospodarczej,
3. nazwiska i imiona albo fitmy ( nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,
4. nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji.
Do zgłoszenia spółki jawnej należy dołączyć złożenie wobec sądu albo poświadczone notarialne wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.
Na podstawie ustawy z dnia 23 października 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 217, poz. 1381), która weszła w życie 8 stycznia 2009 r., został zniesiony tzw. następczy sposób powstania spółki jawnej. Związany był on z obowiązkiem przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną w razie osiągnięcia przez tę ostatnią działalności w dużym rozmiarze. Pozostaje dobrowolna transformacja polegająca na przekształceniu spółki cywilnej w spółkę jawną.
Zgodnie z art. 28. ks.h. majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte ptzez spółkę w czasie jej ismienia.
Spółka jawna ma swój majątek, lecz nie stanowi on współwłasności wspólników.
W umowie spółki wspólnicy zobowiązują się tylko do wniesienia wkładu, samo zaś ich wniesienie może nastąpić później, z tym że spółce przysługuje roszczenie o ich wniesienie. Jedynie w przypadku praw innych niż własność, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę (art. 48 ust. 3 ks.h.).
Ponosi ją spółka. Jeśli egzekucja z majątku okaże się bezskuteczna, wierzyciel może ją prowadzić z majątku wspólnika.
Odpowiedzialność wspólników spółki jawnej ma charakter subsydiamy, czyli uzupełniający. Oznacza to, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika dopiero wówczas, kiedy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna ( art 31. ust. 1. ks.h.). Odpowiedzialność subsydiama wspólnika ma znaczenie na etapie postępowania egzekucyjnego.
Odpowiedzialność solidarna polega na tym, że wierzyciel spółki może żądać całości lub części świadczenia od spółki i wszystkich wspólników łącznie, bądź od kilku z ruch i spółki, bądź tylko od kilku wspólników lub od samej spółki albo od każdego współ tuka z osobna.
W praktyce występuje często łączenie pozwania spółki i wspólników. Ma to pewne wady i zalety.
Zalety:
- umożliwia ustanowienie zabezpieczenia na majątku wspólników, korzystne wtedy, gdy spółka nie posiada dość środków na zapłatę, a zachodzi obawa, że do czasu rozstrzygnięcia sprawy, środków tych nie będą też posiadać wspólnicy.
Wady:
- narażenie postępowania na przewlekłość - większa liczba uczestników może powodować skomplikowanie procesu sądowego,
-jeśli pozwani wspólnicy nie są przedsiębiorcami (np. innymi spółkami handlowymi), wyłączona jest możliwość rozpoznania sprawy przed sądem gospodarczym, przed którym obowiązuje bardziej dynamiczna i rygorystyczna procedura,
- aby pozwać wspólników, trzeba ustalić ich adresy, licząc się z tym, że dane znajdujące się w aktach rejestrowych nie zawsze okażą się aktualne.
Reprezentacja spęłki.
Zgodnie z art. 29. ust. 1. ks.h. każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Dotyczy to wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki, nie można prawa reprezentowaiua spółki ograniczyć ze skutkiem osób trzecich. Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki, czyli wbrew jego woli, może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.
K.s.h. zezwala na umowne ograniczenie sposobu reprezentacji. Umowa spółki może bowiem przewidywać reprezentację łączną. Polega ona na konieczności współdziałania dwóch, większej liczby, bądź wszystkich wspólników albo też wspólnika z prokurentem (art.30 ust. 1. ks.h.). Wtedy pod dokumentem spółki muszą być składane odpowiednio dwa podpisy lub więcej.
Spółka jawna może udzielić pełnomocnictwa do dokonywania czynności w jej imieniu: ogólnego do czynności zwykłego zarządu, rodzajowego ( np. do zawierania umowy sprzedaży przedmiotów należących do spółki) lub