do przetrzymywania ścieków w warunkach zwolnionego przepływu, dzięki czemu z wykorzystaniem zjawiska grawitacji następuje rozdział fazy ciekłej od stałej. Osadniki mogą spełniać dwie główne funkcje w oczyszczaniu ścieków:
• wstępne oczyszczanie w celu ochrony dalszych obiektów i usprawnienie procesów,
• oczyszczanie w celu uzyskania końcowego odpływu w wymaganym standardzie jakości.
Podział osadników z uwagi na realizowane procesy technologiczne:
- osadniki świeżo wodne (zachodzą procesy sedymentacji zawiesin i flotacji zanieczyszczeń o gęstości poniżej 1 g/cmJ) czas sedymentacji to 2 h dla osadników wstępnych i 6 h dla osadników wtórnych po wielofazowym osadzie czynnym,
- osadniki gnilne zachodzą procesy sedymentacji zawiesin i flotacji zanieczyszczeń o gęstości poniżej 1 g/cm3 oraz procesy beztlenowego biologicznego oczyszczania - czas przetrzymania od 10 do 15 dób
Podział osadników z uwagi na usytuowanie w ciągu technologicznym oczyszczalni:
• wstępne,
- pośrednie,
- wtórne (końcowe).
Podstawowe funkcje współczesnych osadników wstępnych to:
• usuwanie od 60 do 70 % zawiesiny ogólnej ze ścieków,
• usuwanie ok. 30 % ładunku BZT5,
• produkcja osadu wstępnego, który może być poddawany wstępnej fermentacji kwaśnej celem produkcji lotnych kwasów organicznych, wspomagających proces wzmożonej biologicznej defosfatacji ścieków,
• usuwanie tłuszczy i olejów,
• częściowe wyrównywanie nierównomierności przepływu i ładunków zanieczyszczeń przed blokiem biologicznym.
OSADNIK POZIOMY
Osadniki poziome podłużne są to prostokątne zbiorniki, w których dopływ ścieków surowych i odpływ ścieków po osadzeniu się zawiesin następuje przez krótsze przeciwległe boki, a ścieki przepływają równolegle do dłuższych boków. Osad może być zgarniany mechanicznie do leja położonego w pobliżu wlotu ścieków lub usuwany bezpośrednio z dna poza osadnik. Dno osadnika projektuje się płaskie lub ze spadkiem 1*2% w kierunku przeciwnym do przepływu ścieków.
OSADNIK PIONOWY
Osadniki o przepływie pionowym są to zazwyczaj głębokie zbiorniki o rzucie kołowym lub rzadziej kwadratowym. Mogą być zasilane ściekami w dwojaki sposób:
- centralnie i wówczas doprowadza się je do rury centralnej, którą są kierowane do dolnej części zbiornika,
- obwodowo, ścieki wprowadzane są do pierścienia utworzonego przez zewnętrzną ścianę osadnika i głęboką ściankę przegrodową - do dolnej części osadnika.
Odbiór ścieków następuje odpowiednio:
- w 1. przypadku - z reguły na obwodzie osadnika,
- w 2. przypadku - w środku osadnika.
OSADNIK RADIALNY
Osadniki radialne są to okrągłe zbiorniki, w których ścieki przepływają zwykle od środka ku obwodowi. Osady z dna są zgarniane do leja centralnego i usuwane pod ciśnieniem stupa wody, bądź zbierane za pomocą zasycających i transportowane poza osadnik. Dno osadnika może być nachylone do środka ze spadkiem 2*8%, najczęściej 5% lub płaskie.Wielokrotne osadniki są zazwyczaj łączone w grupy po 2,4 rzadziej 3 jednostki.
OSADNIK IMHOFFA
Mimo znacznego postępu w technologii oczyszczania ścieków, osadniki Imhoffa, dzięki swej niezawodnej działalności i prostocie obsługi, znajdują wciąż zastosowanie w mniejszych oczyszczalniach.