* W XII wieku powstały też Archidiakonaty zrzeszające określona liczbę parafii.
4. Synody
Synody prowincjonalne - ogólnopolskie zjazdy biskupów, opatów, przełożonych zakonów, prałatów kapitulnych(póżniej delegatów) Zwoływane przez metropolitę gnieźnieńskiego.
Synody diecezjalne - zwoływane przez biskupa w ramach diecezji.
Synody legackie - ogólnopolskie, zwoływane przez legatów papieskich. Kompetencje synodów:
Ustawodawstwofstatuty synodalne) x Sprawy majątkowe
5. Klasztory
Benedyktyni
Franciszkanie
Dominikanie
Cystersi
W XIII wieku zakony w Polsce uzyskały egzempcje tj. wyłączenie spod władzy miejscowych biskupów.
6. Uniezależnienie się kościoła od władzy
1. Wiec w Łęczycy 1180(książęta zrzekli się prawa zaboru ruchomości stanowiących ich własność po zmarłym biskupie + ograniczyli podatki)
2. Program reform(Henryk Kietlicz)=> program uniezależnienie kościoła od władzy świeckiej
3. Liczne przywileje immunitetowe XIII wiek
7. Dochody kościoła
+ Posiadłości(arcybiskupstwo gnieźnieńskie XV. : 303 wsie, 13 miast) + Dziesięcina(np. dziesięcina snopowa)
+ Dziesięcina swobodna (tylko rycerstwo)
8. Centralizacja i decentralizacja
Centralizacja:
- Ekspansja terytorialna
- Utrzymywanie zdobytych terytoriów
- Ugruntowanie się władzy Piastów
- Stałe objazdy kraju
- Instytucja pryncypatu(Książe zwierzchni)
Decentralizacja
- Elekcja
- Podział państwa między członków dynastii