zastępstwo umowne - ustanawiane pisemnie lub przed sądem, z-cy prywatnie czyli prokuratorzy ustanawiani byli najczęściej przez panów duchownych z-stwo szczegółowe - z-ca dokonywał określ, czynn. sąd. z-stwo generalne -prowadził sprawę lub ogół spraw osoby
rzecznicy - pomagali stronom przestrzegać formuł procesowych, w XIV wieku przekształcili się w zastępców procesowych
Właściwość sądu:
- obowiązuje zasada, iż sądem właściwym w procesie skargowym był sąd pozwanego (actor sequitir forum rei)
- wyjątki: od XIV w. wyłączono spod sądów miejskich i wiejskich sprawy podpalenia i gwałtu
- w razie zranienia lub zabójstwa szlachcica przez mieszczanina odpowiadał on przed sądem królewskim
Skarga i pozew:
żałoba - skarga powoda wniesiona przed sędziego, rozpoczynająca proces skargowy
pozew - wezwanie strony na rozprawę do sądu, dokonywane najpierw przez komornika sądowego z laską sędziego w ręku
pozew ustny - jego uprzywilejowaną formą były pozwy z pieczęcią lub pierścieniem monarchy, nie stosowany dla szlachty osiadłej i traktowany jako uwłaczenie godności szlacheckiej
pozew pisemny - pojawił się w XIII w., zaopatrzony był w pieczęć książęcą (potem królewską) lub sądu, stał się obowiązkowy w pierwszej połowie XV wieku, bo najpierw obowiązywał szlachtę osiadłą
treść pozwu - ustalona ostatecznie w XIV wieku, pozew był sporządzany w 2 egzempl., jeden z nich zatrzymywał powód
doręczanie pozwu - dokonywał tego woźny w asyście świadków w dobrach pozwanego jeśli był osiadły, relację do ksiąg z tego zdarzenia wpisywał woźny, co było dowodem złożenia pozwu
Terminy i odroczenia:
rok - termin wyznaczony w pozwie, w którym pozwany musiał się stawić w sądzie dylacja - odroczenie sprawy na następny rok, dokonane w wyniku usprawiedliwionej przez np. chorobę, uwięzienie, sprawę o więcej winnym sądzie, lekka choroba mogła usprawiedliwić tylko raz, obłożna raz lub dwa
niestanne - kara sądowa nakładana na pozwanego, który nie stawił się w 1 i 2 terminie, wyznaczano oprócz tego termin trzeci niewzruszalny (pod rygorem przegrania procesu)- rok zawity
Rozprawa:
cechy - ustna, jawna, według statutów KW miały odbywać się rano
Przebieg rozprawy: