93849

•    Cecha dystynktywną - istnieje w pozycji (wartość polega na relacji do innych

elementów w danym języku), dama, tama, kos, kot, kok, nos, sos

•    Opozycja fonologiczna - różnica fonetyczna, z którą w danym języku związana jest

zmiana znaczenia, tur, dur, pur, szur cur vur bur kur xur gur

•    Neutralizacja opozycji fonologieznej, kod: kot (kodem : kotem), vruk: v ruk, polski

wygłos absolutny jest bezdźwięczny DEFINICJA FONEMU

Fonem - zespół cech dystynktywnych (współistniejących) - współtworzą, jako całość współtworzą fonem językowy, który nic nie znaczy ale ma siłę, moc odróżniania; najmniejsza jednostka funkcjonalna systemu językowego (głoska nie jest jednostką systemu, dopiero fonem!), pełni funkcję dystynktywną

Np. [b] to połączenie cech...dwuwargowości w opozycji do przedniojęzykowości g! bur: gur Baba: papa: mama Boi: poi : goi: doi DEFINICJE FONEMU

„Jest strukturą złożoną, zespołem cech dystynktywnych współwystępujących” Jakobson

„Jest abstrakcyjną jednostką systemu językowego, dającą się określić jedynie relacyjnie (jak chcę powiedzieć ze jest fonem b i składa się z iluś cech jako struktura, to są to takie cechy które istnieją ze względu na opozycje), poprzez ustalenie stosunków paradygmatycznych (między innymi fonemami, jak się p ma do b)) i syntagmatycznych (na linii tekstu, w budowaniu wyrazów danego języka, sąsiedztwa czyli jak się bór ma do por), w jakie wchodzi on z innymi fonemami danego języka” - EJP

Wariant fonemu - możliwości parole, można zastosować wariancję, ale w granicach możliwości, każdy fonem ma wariant podstawowy, taki w którym on występuje dla danego języka, najbardziej charakterystyczny, typowy, nie potrzebuje innego sąsiedztwa

Przykłady fonemów, których brak w języku polskim

- iloczas w języku polskim pełnią tylko funkcję ekspresywną, a nie dystynktywną tak jak w języku czeskim