94286

związany z wyznaczaniem różnic wysokości między kolejnymi punktami stawiania laty niwelacyjnej nazywa się niwelacją W wyniku niwelacji jest możliwe określenie wysokości dowolnej grapy punktów (reperów) w przyjętym układzie wysokościowym. Niwelacja może przebiegać wg teclmik „ze środka’’ lub „z końca" (rys. 4.21, 4.22). Przy wykonywaniu pomiaru „ze środka’’ nie tylko eliminuje się wpływ błędów wynikających z zakrzywienia Ziemi i refrakcji (oba odczyty (a) i (b) są obarczone jednakowym błędem (Ar) spowodowanym krzywizną Ziemi i niejednorodnością atmosfery jako ośrodka), ale również wpływ błędów nierównoleglości osi libe-li do osi lunety (Al), tj. podstawowego warunku niwclalora. Realizacja pomiaru wg procedury „z końca" wynika bądź z sytuacji terenowej, bądź jest elementem procesu rektyfikacji instrumentu. Asymetria elementów zakłócających pomiar na poszczególnych latach powoduje różny co do wartości wpływ błędów zakrzywienia Ziemi i refrakcji (Ar) oraz nierównoleglości celowej do osi libeli (A/) na odczyty na latach oznaczonych (a) i (b).

Proces rektyfikacji niwelałora polega na wyznaczeniu wartości nierównoleglości osi lunety w stosunku do osi libeli (lub systemu samo-poziomującego) oraz dokonaniu odpowiednich korekt w instrumencie tak, aby wpływ zmian wywołanych tym elementem na wynik pomiaru byt jak najmniejszy.

Proste urządzenia pomiarowo-kontrolne. Do

wielu prac montażowych jest wystarczające użycie prostych urządzeń pomiarowych zapewniających sprawne wykonanie zadania. Do nich zaliczyć można poziomnice libelowe, hydrostatyczne i laserowe (rys. 4.23), projektory kierunków, pochylomierze.