15 Klasyfikacja norm prawnych:
ze względu na kryterium treści:
- normy nakazujące- wskazują adresatowi określony sposób postępowania normy zakazujące- postanawiają, najczęściej pod rygorem sankcji, źe nie wolno
postępować w określony sposób;
normy uprawniające- nie nakazują, ani nie zakazują Żadnego postępowania.Przewidują natomiast możliwość wyboru zachowania.
Ze względu na specyficzne związki treściowe różnych elementów normy:
norma ogólna (abstrakcyjna) (lex generalis) to reguła powszechnie obowiązująca obejmująca szeroki zakres spraw i adresatów np.: „kto zabija człowieka podlega karze..."
norma szczególna (konkretna) (lex specjalis) to reguła ustanawiająca wyjątki od postanowień reguły powszechnej np.: „kto będąc pod wpływem silnego wzburzenia wynikającego z obrony koniecznej zabija człowieka..."
Ze względu na charakter obowiązywania:
norma bezwzględnie obowiązująca (ius cogens)- ustalają jeden rodzaj powinnego zachowania nie przewidując innej opcji do wyboru dla adresata pod rygorem sankcji. Np.: „termin przedawnienia nie może być przedłużany przez czynność prawną..."
- norma względnie obowiązująca (ius dispositivum) - pozostawiają podmiotom wybór zachowania w danych okolicznościach. Np.: „zobowiązuje nabywcę jeżeli strony nie postanowiły inaczej..." lub „...w braku odmiennego postanowienia..."
Ze względu na rodzaj sankcjonowania działań lub zaniechań niezgodnych ze wskazanym w normie wzorcem postępowania:
norma doskonala(lex perfecta) - opatrzona jest sankcją nieważności aktu stosującego taką
normę
- norma więcej niz doskonalaflex plus quam perfecta)-opatrzona jest sankcją nieważności aktu stosującego taką normę oraz inną sankcją prawną, zwykle sankcją represyjną
- norma mniej niż doskonała ( lex minus quam perfecta)- opatrzona jest jedynie sankcją represyjną ; nie unieważnia jednak dokonanej czynności stosującej te normę.
norma niedoskonała( lez imperfecta)- to norma dla której w systemie prawa nie można znaleźć sankcji. Normy te występują najczęściej w prawie konstytucyjnym, prawie rodzinnym i prawie administracyjnym.