Polskie mniejszości narodowe - zbiorowości osób polskiego pochodzenia(ale obcego obywatelstwa); ludność rdzenna, mieszkająca od dłuższego czasu(np. od ok. 100 lat lub trzech pokoleń) na tym samym obszarze, najczęściej na terenach dawniej znajdujących się w granicach Rzeczypospolitej. Wyróżniają się od reszty społeczeństwa danego kraju poczuciem grupowej odrębności etnicznej, kulturowej, językowej, związkami z polską tradycją narodową.
Instytucje zajmujące się Polonią
W 1990 r., nawiązując do tradycji II Rzeczypospolitej, patronat nad Polonią i Polakami za granicą objął Senat RP(jednak bez umocowania ustawowego). Od tego też roku budżet Kancelarii Senatu zawiera środki na opiekę nad polskimi i polonijnymi środowiskami w świecie. Senat nie finansuje inicjatyw bezpośrednio, lecz zleca zadania organizacjom pozarządowym, np. Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska”, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Fundacji „Sempcr Polonia” i wielu innym. Sprawami polonijnymi w Senacie zajmuje się Komisja Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.
Z kolei w Sejmie RP funkcjonuje Komisja Łączności z Polakami za Granicą.
W celu szerszego włączenia Polonii w dyskusję o polityce polonijnej, w listopadzie 2002 r. powołano Polonijną Radę Konsultacyjną przy urzędzie Marszałka Senatu. W jej skład wchodzą przedstawiciele organizacji polonijnych.
W strukturze MSZ, w różnych okresach sprawy polonijne łączone były z konsularnymi, bądź traktowane oddzielnie. Ostatecznie od 24 marca 2009 r. istnieje odrębny Departament Współpracy z Polonią.
W strukturze rządu, poza MSZ, udział w realizacji polityki polonijnej biorą także: Ministerstwo Edukacji Na rodowej (Wydział Oświaty Polskiej za Granicą w Departamencie Współpracy Międzynarodowej),
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego( Departament Współpracy z Zagranicą i Departament Dziedzictwa Kulturowego).
Urzędu ds. Kombatantów i Osób Reprcsjonowanych(polscy kombatanci za granicą, uprawnienia kombatanckie, świadczenia specjalne dla kombatantów z państw powstałych po rozpadzie ZSRR),
Ministerstw a Spraw Wewnętrznych i Administracji(repatriacja),
Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa(upamiętnienia i cmentarze wojskowe za granicą, wykonanie umów o ochronie grobów i miejsc pamięci ofiar wojen i represji politycznych),
Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej przy
MNiSzW(stypendia dla młodzieży pochodzenia polskiego studiującej w Polsce oraz - w pewnym zakresie - za granicą),
Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą podległego MEN utworzonego przez połączenie Zespołu Szkół dla Dzieci Obywateli Polskich Czasowo Przebywających za Granicą(szkolne punkty konsultacyjne, nauczyciele z RP delegowani do pracy wśród środowisk polskich za granicą, dystrybucja podręczników i materiałów dydaktycznych) oraz Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie(kursy i szkolenia dla nauczycieli j. polskiego zza granicy).
• Fundacja "Polonia"
• Telewizja Polonia
• Biblioteka Narodowa w Warszaw ie
• Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych - Archiwum Akt Nowych
• Instytut Pamięci Narodowej