95057

2) , Kryterium poziomu rozwoju gospodarcŁeŁO i struktuiy ŁospodarkiCpodział ten pokazuje relacje między sektorami gospodarki, mierzoną na dwa sposoby - kto wytwarza największe PKB i w którym pracuje najwięcej osób):

•    Północ(gospodarki narodowe wysokorozwinięte, bogate, z dominującym sektorem III i lV(państwa postindustrialne).

•    Południe(gospodarki narodowe słabo rozwinięte i rozwijające się, dominujący sektor I Granicę między Północą i Południem wyznacza tzw. linia Brandta(w 1980 r. komisja Brandta, dokonując analizy sytuacji ekonomicznej na świecie, uznała, że świat dzieli się na dwie części. Państwa Północy są zurbanizowane, państwa Południa wiejskie. Linia ta do państw Północy zaliczała państwa Ameryki Północnej, Europy, Australia, Japonia, Rosja i 4Kazachstany. Charakteryzują się wysokim PNB, niskim wskaźnikiem urodzeń i zgonów, starzejącym się społeczeństwem, wysoko przetworzonymi produktami eksportowymi, dobrymi warunkami sanitarnymi i dostępem do wody. Państwa Południa mają niskie PNB, wysoki wskaźnik urodzeń, spadającym wskaźnikiem zgonów, wysokim wskaźnikiem analfabetyzmu, ograniczonym dostępem do bieżącej wody. Jest mało starych ludzi, dużo młodych.

3) , Kryterium dostępu-do-no^oczesnych tecluiplogii(W 2000 r. Jeffrey Sachs dokonał podziału gospodarki światowej wg. dostępu do technologii. Nie traktował on gospodarek narodowych, jako jednej całości. Uważał, że ona też dzieli się na obszary. Podzielił więc świat na 3 części):

•    Technologicznej innowacji Innowacyjność technologiczną mierzy się ilością patentów. Gospodarka innowacyjna ma 10 lub więcej patentów na lmln mieszkańców. Do tego obszaru zaliczane są: Europa Zachodnia, Australia, USA, Korea Płn., Kanada)

•    Technologicznej a<laptacji(technologiczni adaptatorzy nie są innowacyjni, bo np. brak im środków na badania, ale są w stanie kupić technologie i wykorzystać. Miernikiem klasyfikującym do tej grupy jest udział eksportu nowoczesnych produktów - jeśli jest to więcej niż 2%, to jest to adaptacja technologiczna. Zaliczamy tu Meksyk, Chile, RPA, Indie, Chiny, Brazylia, Europa Środkowo - Wschodnia(Polska))

•    Technologicznego wykluczenia!do państw technologicznie wykluczonych trafia to, co już stare w państwach zaawansowanych. Brak im środków na nowoczesne technologie. Zaliczamy tu prawie wszystkie państwa Afryki, Azja, Rosja)

41. Kryterium udziału w międzynarodowym podziale pracyflmmanuel Wallerstein uważał, że najważniejsze w analizie świata w ujęciu ekonomiczno - socjologicznym, są relacje między podmiotami, udział w wymianie czynników produkcji: kapitału, ludzi, dóbr, usług. W związku z tym wyróżnił 4 kategorie):

•    Rdzeń(USA, południe Kanady, Europa Zachodnia, Japonia. Inaczej centrum, gospodarki tej kategorii wytwarzają dobra wysoko przetworzone, to państwa innowacyjne, dysponujące kapitałem, przyciągające siłę roboczą)

•    Sem ipery ferie! np. Polska, wschód Australii, Indie, wschód Clii a Półperyferia, państwa uzależnione od rdzenia, gospodarki rozwijające się, których atutem jest siła robocza, przyciągają kapitał z rdzenia, są centrum emigracji do rdzenia i imigracji z peryferii)

•    Peryferie(np. większość Ameryki Płd., Australii, Azji Środkowej. Gospodarki uzależnione od relacji z rdzeniem i semiperyferiami. Ich atutem są surowce i siła robocza. Poziom rozwoju jest średni lub niski, są niestabilne politycznie)

•    Tlo(Większość państw Afryki, gospodarki na marginesie gospodarki światowej, zadłużone, nisko rozwinięte, praktycznie bez żadnych atutów)

51. Kryterium więzi geokulturowychfszukanie podobieństw we wspólnej bazie geograficznej):

•    /,achodnioeuropejska(szerzej: europejska, transatlantycka)

•    Azji Południowo - Wschodniej