456719208

makroekonomicznej czy studiów europejskich, gdzie oznacza proces wyrównywania poziomu rozwoju gospodarczego i poziomu dochodu między badanymi obiektami (krajami lub regionami), a omawiane jest szczególnie w odniesieniu do zmniejszania zróżnicowań pomiędzy krajami Unii Europejskiej oraz upodobnienia struktur społeczno-gospodarczych.

Generalnie można przyjąć, że zjawisko konwergencji polega na upodabnianiu się procesów i systemów, sprzyja zacieraniu granic i podziałów, bezpośrednio wpływając na zacieśnianie się współpracy międzynarodowej i rozwój procesów globalizacyjnych⁷.

Można mówić o różnych wymiarach konwergencji. Pierwszy, wynikający z postępu naukowo-technicznego, modernizacji i innowacji, ściśle związany z rozwojem sfery ekonomicznej, zarówno na poziomie państw, jak i przedsiębiorstw, to konwergencja technologiczna. Drugi jej wymiar to konwergencja kulturowa, wynikająca z wzajemnego upodabniania się kulturowych norm, wzorców i zachowań. Pomiędzy nimi, opierając się na definicji Jenkinsa⁸ umieścić można konwergencję mediów („technologiczne, przemysłowe, kulturowe i społeczne zmiany sposobów cyrkulacji mediów w obrębie naszej kultury”).

Procesy konwergencji szczególnie silnie dotyczą „twardych” narzędzi zarządzania, czyli strategii, struktur i procedur⁹. Podlegają im również potrzeby konsumentów, co nazywane bywa „kalifomizacją” i z czym związana jest standaryzacja strategii rynkowych i marketingowych. Konwergencja dotyczy także międzynarodowych standardów kształcenia, w szczególności z zakresu nauk technicznych i związanych z zarządzaniem (np. standard MBA).

O ile jednak obserwować można daleko posuniętą konwergencję wymienionych twardych elementów zarządzania, o tyle jednak np. proces ujednolicania kultury organizacyjnej nie przebiega zwykle w tym samym tempie i z podobnym nasileniem¹⁰. Generalnie, wszędzie tam, gdzie rolę pierwszoplanową odgrywa człowiek, czyli w sferze „miękkich” elementów zarządzania (kultura organizacyjna, styl przywództwa, styl podejmowania decyzji itp.) dominuje

Teczke J., Buła P. (2003) Dywergencja ■ próba analizy zjawiska w wybranych przedsiębiorstwach międzynarodowych, [w:] Zarządzanie zasobami. Dostosowanie polskich przedsiębiorstw i instytucji do wymogów gospodarki rynkowej, praca zb. pod red. R. Rutki, Gdańsk, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego, nr 18, s. 325.

⁸    Jenkins H. (2007) Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Wyd. WAiP, Warszawa, s.256.

⁹    Child J. (1981) Culture Contingency and Capitalism In the Cross-National Study of Organizations [w:] Cummings L., Staw B., Research In Organizational Behavior, t.3, CT JAI Press Greenwich [za:] Stankiewicz J.(2002) Globalizacja a kultura organizacyjna, [w:] Zmiana warunkiem sukcesu. Integracja, globalizacja, regionalizacja -wyzwania dla przedsiębiorstw, Wrocław, Prace naukowe AE Wrocław, nr 963, s. 522.

¹⁰    Stępień B. (2003) Internacjonalizacja kultury organizacyjnej - imperializm czy konwergencja?, [w:] „Regionalizacja i globalizacja w gospodarce światowej”. Prace Naukowe AE we Wrocławiu, nr 976, s. 306.

3