95069

3.    Czynniki ekonomiczne

-    produkcja, handel, przemieszczanie się kapitału i siły roboczej -> możliwość protekcjonalizmu (ochrona produkcji i handlu krajowego przed obcą konkurencją), przeciwieństwo - polityka wolnego handlu, liberalizacja przemieszczania się kapitałów i siły roboczej.

-    tworzenie międzynarodowego ładu ekonomicznego z powodu pogłębiających się współzależności, podstawy to konferencja w B ret ton Woods 1944r., IMF oraz IBRD, Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu (GATT), w 1995 r przekształcony w WTO - są to zasadnicze zręby gospodarki światowej, której centrum stanowią państwa OECD

-    w latach 40 -80’ poza systemem chciały utrzymać się państwa komunistyczne, próby stworzenia obszam samowystarczalnego i niepodlegającego prawom mn. Rynku, co doprowadziło do zależności od państw Zachodu w dziedzinie technologii i kredytów, co wykorzystano politycznie, następnie upadek większości reżimów komu m stycznych

-    obecnie coraz większe znaczenie transnarodowych korporacji, któiych interesy krzy.żują się i przeplatają na płaszczyźnie ekonomicznej z interesami państw

-    charakteiystyczna dynamizacja procesów tworzenia się stref wolnego handlu i ugrupowań gospodarczych również możliwość protekcjonizmu

-    podział świata na bogatą Północ i biedne Południe - najbardziej konfliktogenny wpły na MSP, do czego przyczyniają się współczesne środki przekazu „świat wiecznie nienasyconych konsumentów” vs „świat godnych obserwatorów”(4/5 ludzkości, zawiść, frustracja, uraza)

-    konfliktogenny jest także dostęp do surowców, zwłaszcza energetycznych, do rynków zbytu i linii komunikacyjnych, prowadzą do konfliktów zbrojnych

-„ekonomizacja polityki zagranicznej Rosji” - odzyskanie pozycji Rosji w Europie za pomocą polityki energetycznej, Rosja jako monopolista w wydobyciu i przesyiamu gazu i ropy, ich przetwórstwa i sprzedaży końcowej w obszarze byłego ZSRR i Europy Środkowo-Wschodniej

4.    Czynniki kulturowe i ideologiczne

-ich wyróżnikiem jest położenie głównego nacisku na tożsamość bądź przynależność do gnrpy społecznej, wyznającej określony pogląd na świat i życie społeczne; religia bądź świecka ideologia a) kulturowo - cywilizacyjne

-    cywlizacja - oprócz kultury (całokształt dorobku duchowego danej społeczności) to nauka i technika, rozwój ekonomiczny i społeczny, ukształtowane historycznie wzorce organizacji społecznej i państwowej; system dziedzictwa ooparty na podłożu kulturowym oraz podobieństwie struktur rozwoju społecznego i ekonomicznego (poszczególne cywilizacje omówione na wykładzie)

-    A. Toynbee - zapoczątkowuje podejście cywilizacyjne do dziejów ludzkich

-    F.Koneczny - teza, że jeśli dwie cywilizacje spotykają się na jednym terytorium, na pewno rozpocznie się walka na śmierć i życie

-    hipoteza zderzenia cywilizacji S.Huntingtona - pozimnowojenne SM będzie kształtował konflikt między grupami należącymi do różnych cywilizacji, ponieważ polityka to także określenie tożsamości, kultury będą miały więc zasadnicze znaczenie; wyróżnia państwa cywilizacyjnie rozszczepione (duże grupy ludności należą do różnych cywilizacji) oraz państwa cywilizacyjnym rozdrożu (dominująca grupa cywilizacyjna wyznacza przynależność kulturową, ale przywódcy chcą ją zmienić); sprawa potencjalnego konfliktu między Zachodem a islamem -, jak zauważył Huntington,Europa w przeszłości przez prawie 1000 lat była stale zagrożona przez islam (muzitłmanie odbierają hasła „religii demokracji i praw