Demokracja jest jedna nie należy dopisywać do niej żadnych przydomków. Po II WŚ: deklaracja głosiła pluralizm ideowy, dopuszczający różne źródła inspiracji ideowej. Zmienia się też stosunek do religii (początkowo negatywna jako siła sprzymierzona z systemem feudalnym), poprawa relacji ze strukturami kościelnymi. Problematyka ta traktowana jest jako sfera indywidualna. Marksizm trzeba poznawać, ale nie całkiem się od niego dystansować. Ewolucja doktryny po 1951 r.
50/60 - proces całkowitego zrywania z marksizmem zapoczątkowany deklaracją programową socjaldemokracji niemieckiej (Partia Wolności Ducha). Marksizm przestaje być źródłem inspiracji
1962 r - posiedzenie Międzynarodówki Socjalistycznej w Oslo - potrzeba dokonywania zmian, po usunięciu głównych niedoskonałości budowa państwa dobrobytu, dystans idei socjaldemokracji od marksizmu. Najdłużej marksizm utrzymywał się w partii francuskiej (np. program gospodarczy Mitteranda)
Program „nowej, trzeciej drogi„ Schroedera i Blair a (między kapitalizmem a komunizmem). Między dotychczasowym państwem opiekuńczym, (którego rząd w latach 60 i 70 nie był w stanie udźwignąć). Potrzeba wyjścia naprzeciw hasłom neoliberałów. A tym, co proponują liberałowie (manifest neoliberałów). Należy wyzwolić tkwiące w jednostce zasady przedsiębiorczości.
Upadek systemu socjalistycznego wpłynął również na socjaldemokrację. Stwierdzili, że należy ograniczyć rozwój państwa opiekuńczego (od 1988). Zwieńczeniem był manifest Schroedera i Blair’a. Otwartość na liberalizm w sferze gospodarczej. W sferze politycznej dokonało się to wcześniej (brak różnic miedzy liberałami a socjaldemokratami w kwestii politycznej).