1. prawne obowiązki doczesne (muamalet) zawierają główne gałęzie prawa:
• prawo publiczne
- przenika je poszukiwanie idealnego władcy, kalifa
- kalif powinien łączyć władzę religijną ze świecką
- posługuje się władcami lokalnymi - sułtanami
- kalif ściąga podatki niezbędne państwu i łupy zdobyte podczas świętej wojny dzieli pośród wojowników
- nie stroni od despotyzmu, ale zabiega też o względy u obywateli
- odpowiedzialny przed Bogiem, a nie przed ludźmi
• prawo narodów
- początkowo miało charakter władczy i luiiwersalistyczny
- Arabowie chcieli objąć władzę nad światem, racje innych narodów uważali za niższe od swoich
- brak troski o stosunki z innymi narodami
- obecnie podporządkowali się normom współczesnego prawa międzynarodowego
• prawo karne
- wyróżniało trzy rodzaje przestępstw: zbrodnie krwawe bez rozboju, przestępstwa przeciwko Bogu, inne wykroczenia szkodliwe społecznie
- obecnie uznano prawokrane wzory europejskie
• prawo cywilne
- obejmuje sprawy rodzinne, majątkowe i osobowe
- dopuszcza poligamię
- dzieli ludzi na wolnych, niewolników i podopiecznych
- utrzymuje zasadę patriarchatu
- rodzaje własności: prywatna, sułtańska, wakaty (pobożne fundacje), państwową i podopiecznych
Państwo w islamie:
- podstawę organizacyjną państwa tworzy islam, najważniejsze instytucje podporządkowane Bogu, a najwyższym władcą Allah
- armia muzułmańska to armia Allaha
- kalif to namiestnik Boga na ziemi
- w VII w. wybuchł spór o władzę kalifa między sunnitami a szyitami
- szyici domagają się:
a) władzy kalifa tylko potomkom Mahometa
b) władzy mahdiego, dwunastego imana
c) w okresie jego absencji władza ma należeć do sułtana lub monarchy rządzących za zgodą ulemów - uczonych w religii islamu
- sunnici głoszą:
a) kalifem ten, kto faktycznie sprawuje władzę
- administracja dzieli się na służby centralne i prowincjale
• Obecnie obserwuje się powiązanie religii i celów politycznych.
• Islam stanowi podstawę różnych programów politycznych i ustrojów państw arabskich, od państw budujących socjalizm, przez republiki burżuazyjno-demokratyczne do monarchii absolutnych
• Obserwowany jest też nacjonalizm arabski - dominacja poczucia wspólnoty religijnej nad poczucie wspólnoty narodowej, dlatego brak pojęcia patriotyzmu
• Przełom lat 70/80. - koncepcja teokratycznej republiki islamskiej Cłiomei niego