3582323306

PRAWO KARNE

ŹRÓDŁA PRAWA KARNEGO

Prawo karne jest gałęzią prawa, która obejmuje normy prawne określające, jakie czyny są przestępstwami, jakie obowiązują zasady odpowiedzialności za przestępstwa oraz jakie lary grożą w razie popełnienia przestępstwa.

Podstawowym źródłem prawa karnego jest kodeks kamy (kk) z 6 czerwca 1997 r., który składa się z trzech części: ogólnej, szczególnej i wojskowej.

ZAKRES OBOWIĄZYWANIA PRAWA KARNEGO

Sprawa obowiązywania polskiego prawa karnego jest rozpatrywana na dwóch płaszczyznach w czasie i w przestrzeni, na których może dochodzić do kolizji.

Obowiązywanie prawa karnego w czasie

Na podstawie przepisów ustawy karnej mogą być sądzone tylko te przestępstwa, które zostały popełnione w czasie jej obowiązywania.

Za przestępstwo może być uznany tylko czyn zakazany przez ustawę. Nie można sądzić i skazać sprawcy za popełnienie czynu zabronionego przez ustawę przed jej wejściem w życie, ani po jej uchyleniu.

W polskim prawie karnym obowiązuje w tej mierze łacińska maksyma: lex retro non agit (ustawa nie działa

wstecz).

Zasada lex retro non agit jest stosowana także przy zmianie przepisów Jeśli sprawca popełnił czyn pod rządami starej ustawy, a sądzony jest już po wejściu życie nowej, przewidującej surowszą karę za dany czyn, sąd wymierza karę wg starych przepisów. Natomiast gdy nowa ustawa jest względniejsza dla sprawcy lub w ogóle popełnionego czynu nie uznaje za przestępstwo - sąd stosuje nową ustawę. Obowiązuje więc przyjęcie tego przepisu, który jest korzystniejszy dla oskarżonego.

Obowiązywanie arowa kameao w przestrzeni

Zależnie ad tego kto popełnił przestępstwo oraz gdzie zostało popełnione, polska ustawa kama znajduje lub nie znajduje zastosowania.

Obowiąy.uiąęe w tej mierze zasady:

1) Polskie przepisy karne stosuje się do wszystkich osób, które popełniły przestępstwo na terytorium Polski oraz na polskim statku wodnym lub powietrznym (art 5 kk). Nie ma tu więc znaczenia obywatelstwo sprawcy. Obywatel obcego państwa, który w czasie pobytu w naszym kraju dopuści się przestępstwa, odpowiada przed polskim sądem na podstawie polskego kodeksu karnego, tak jak obywatel polski.

a)    sprawca dopuścił się czynu,

b)    nastąpił skutek,

c)    skutek miał nastąpić.

Jeśli choć jedno z wymienionych ogniw wystąpiło na terytorium Polsk, stosuje się polskie prawo kamę.

2) Polską ustawę kamą stosuje się do obywateli polskich, którzy popełnili przestępstwo za granicą

(art 109 kk). Wszczęciu postępowania karnego i wymierzeniu odpowiedniej kary w Polsce nie przeszkadza fakt, że sprawca został już za to samo przestępstwo ukarany za granicą,

W razie skazania w Polsce osoby ukaranej za ten sam czyn za granicą, sąd polsk zalicza na poczet kary wykonaną za granicą całość albo część kary (podobnie jak to ma miejsce z aresztem tymczasowym). Warunkem odpowiedzialności za czyn popełniony za granicą jest uznanie go za przestępstwo również tam, za granicą, w miejscu jego popełnienia. Nie można więc w Polsce skazać sprawcy czynu, kóiy wprawdzie polske prawo uznaje za przestępstwo, ale kóry w miejscu popełnienia jest legalny. Ograniczenie to nie odnosi się jednak do polskego funkcjonariusza publicznego, który pełniąc służbę za granicą popełnił    tam przestępstwo

w związku z wykonywaną funkcją, a także do osoby, kóra popełniła przestępstwo w miejscu nie podlegającym żadnej władzy państwowej,

Jeżeli zachodzą różnice między polskm i obcym prawem karnym, np. co do rodzaju lub wysokości kary, sąd -stosując polske prawo - może je uwzględnić na korzyść sprawcy.

11111