5020058601

PRZEDMIOT I ŹRÓDŁA PRAWA KARNEGO

PRAWO KARNE należy do prawa publicznego i stanowi dla państwa instrument służący zapewnieniu ochrony obywatelom przed zachowaniami godzącymi w podstawowe wartości społeczne.

PRAWO KARNE obejmuje:

1)    PRAWO KARNE MATERIALNE- zespół norm określających zachowania, które są przestępstwami, zasady ponoszenia odpowiedzialności karnej w razie popełnienia przestępstwa, kary, środki karne, środki probacyjne i zabezpieczające stosowane wobec sprawców przestępstw oraz zasady ich stosowania.

a)    POWSZECHNE- normy zawarte w przepisach KODEKSU KARNEGO z 06.06.1997 ( dalej: kk ) oraz w USTAWACH SZCZEGÓLNYCH,

b)    SZCZEGÓLNE- wyodrębnione ze względu na ściśle oznaczony krąg adresatów:

-    PRAWO KARNE WOJSKOWE- szczególny dział prawa karnego, wyróżniony nie tylko na podstawie kryterium podmiotowego ( adresatami norm są żołnierze ), ale również przedmiotowego ( przestępstwa wojskowe )- uregulowane w CZĘŚCI WOJSKOWEJ kk ( art. 317- 363 ).

-    PRAWO KARNE NIELETNICH- obejmuje przepisy wyznaczające zasady odpowiedzialności za czyn zabroniony pod groźbą kary popełniony przez osobę, w stosunku do której- ze względu na brak przewidzianego prawem wieku- nie można zastosować przepisów kodeksu karnego ( USTAWA O POSTĘPOWANIU W SPRAWACH NIELETNICH z 26.10.1982 ).

-    PRAWO KARNE SKARBOWE ( KODEKS KARNY SKARBOWY z 10.09.1999 )-jest to dział prawa karnego, określający przestępstwa i wykroczenia skarbowe, czyli czyny zabronione godzące w interesy finansowe Skarbu Państwa, oraz zasady odpowiedzialności za przestępstwa.

-    PRAWO WYKROCZEŃ ( KODEKS WYKROCZEŃ- z 20.05.1971 )- jest to uzupełnienie prawa karnego, ale powstaje wątpliwość, czy wykroczenia w naszym systemie prawa mają charakter porządkowy czy też są raczej czynami zabronionymi pod groźbą kary o mniejszym, aniżeli przestępstwa, ładunku społecznej szkodliwości,

2)    PRAWO KARNE PROCESOWE ( FORMALNE )- zespół norm regulujących postępowanie organów państwa zmierzające do wykrycia i osądzenia sprawcy przestępstwa oraz zastosowania względem niego kary lub innego środka karnego ( KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO- z 06.06.1997 )

3)    PRAWO KARNE WYKONAWCZE- zespół norm, których adresatem są organy państwa i które regulują zasady, tryb i sposób wykonywania prawomocnych lub podlegających wykonaniu decyzji sądowych w przedmiocie kar oraz innych środków reakcji na przestępstwo.

PRAWO PENITENCJARNE- zespół norm, które regulują wykonywanie środków związanych z oddziaływaniem resocjalizacyjnym, takich jak tymczasowe aresztowanie i kara pozbawienia wolności.

Skodyfikowane w KODEKSIE KARNYM WYKONAWCZYM z 06.06.1997.

NAUKA PRAWA KARNEGO MATERIALNEGO to nauka, której najważniejszym przedmiotem badań jest PRZESTĘPSTWO jako zjawisko o charakterze normatywnym- analiza poszczególnych elementów struktury przestępstwa, która prowadzi do wytyczenia granic odpowiedzialności karnej. Przedmiotem badań są również zagadnienia związane z KARĄ, jej indywidualnym i społecznym oddziaływaniem, a także wypracowywanie innych, równie skutecznych sposób reakcji na przestępstwo.

Nauka prawa karnego jest wspierana przez pokrewne dyscypliny naukowe, do których zaliczamy:

1