30.10.12 wykład
PODSTAWY PRAWA DLA DZIENNIKARZY
Prawo konstytucyjne (należy do prawa publicznego)
Podstawowy akt regulujący- konstytucja Trójpodział władzy:
- w. ustawodawcza: sejm, senat
- w. wykonawcza- rada ministrów
- w. sądownicza: sądy powszechne (cywilne kamę) i szczególne (administracyjne, wojskowe)
Sejm i senat
Kodeks wyborczy 11.01.11-warunki i zasady wyborów
Posłowie i senatorowie wybierani na 4- letnią kadencję. Kadencja sejmu uzależniona od kadencji senatu;
1 dzień kadencji- pierwsze obrady; ostatni dzień- dzień poprzedzający pierwsze obrady nowo wybranego parlamentu Prezydent określa dzień wyborów: wolny od pracy- na 90 od upływu 4 lat od rozpoczęcia kadencji sejmu; wybory rrają nastąpić w ciągu 30 dni.
Czynne prawo wyborcze- prawo do wybierania, głosowania w wyborach
- osoby z obywatelstwem polskim,
- najpóźniej w dniu głosowania musi mieć 18 lat,
Można nie mieć czynnego prawa wyborczego:
- w oparciu o prawomocny wyrok kamy, pozbawienie praw publicznych (albo wyrok uprawomocniony albo upłyną termin na wniesienie odwołania)
- pozbawienie praw wyborczych przez Trybunał Stanu,
- ubezwłasnowolnienie prawomocnym wyrokiem sądu (osoba, która ma więcej niż 13 lub 18 lat może być ubezwłasnowolniona trwale lub z ograniczeniem)
Bierne prawo wyborcze- prawo do bycia wybieranym
- sejm: obywatelstwo polskie, spełnianie tych samych przesłanek co w czynnym prawi wyborczym
- sejm: 21 lat
- senat 30 lat
Nie ma prawa wybieralności osoba skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyśle ścigane z oskarżenia prywatnego i publicznego (np. zabójstwo, katastrofa w ruchu drogowym), umyśle przestępstwa skarbowe (np. niepłacenie podatków),
- wobec której wydano prawomocne orzeczenie utraly prawa wybieralności
Wybory do sejmu: powszechne, bezpośrednie, tajne, proporcjonalne, równe Wybory do senatu: bezpośrednie, tajne, równe
- powszechne- mogą uczestniczyć w tych wyborach wszyscy z czynnym prawem wyborczym
- bezpośrednie-osobiste głosowanie
- równe- formalna (każdy z wyborów ma prawo do oddania jednego głosu) i materialna (głos każdego obywatela z czynnym prawem wyborczym ma tą samą wagę)
-tajne
- proporcjonalne (sejm) ilość głosów oddanych w danym okręgu wyborczym 5% w skali całego kraju- próg wyborczy; nie można kandydować jednocześnie do sejmu i senatu
■Wybory uzupełniające- w wyniku śmierci posła/ senatora
Listy wyborcze zagranicą
Kampania wyborcza:
Musi bezwzględnie zostać zakańczana na 24 h przed wyborami- cisza wyborcza90 dni przed wyborami 30 dni wybory.