3582316010

09.10.2012 r.

PODSTAWY PRAWA DLA DZIENNIKARZY

Prawo- zespół norm, które mają regulować relacje pomiędzy różnymi rodzajami podmiotów w społeczeństwie. W Polsce zabezpieczone jest ono przymusem państwa Normy muszą być stanowione przez określone organy państwowe.

Prawo skierowane jest do określonych podmiotów, określają: nakazy, zakazy lub określają pewien sposób postępowania Za nieprzestrzeganie prawa- sankcje (kara).

Prawo ma charakter powszechny.

W Polsce- system prawa stanowionego- prawa nie może stanowić kto chce, do tego trzeba mieć określane kompetencje; te mają określane organy;

Podział prawa: publiczne i prywatne (uzależnione od rodzaju relacji):

-    publiczne: zbiór nam między indywidualną jednostką a państwem; (np. p. konstytucyjne, administracyjne, kamę)

-    prywatne: stosunki miedzy jednostkami, które są sobie równe (np. p. cywilne- równość prawa w obrocie)

Normy prawne zawarte są w przepisach prawnych akty normatywne: konstytucja, ustawy, zarządzenia, rozporządzenia

Norma prawna- reguła określająca pewne zachowanie); musi określać adresata, do którego jest kierowana;

1.    mają charakter generalny-odnoszą się do pewnych grup

2.    Musi określać rodzaj zachowania: nakazu, zakazu, dozwolonego zachowania się,

3.    Konsekwencja, jaka nastąpi w przypadku, kiedy nie zastosujemy się do danej normy

4.    Ma charakter abstrakcyjny- odnosi się do pewnego rodzaju zachowań

Budowa normy prawnej:

hipoteza

dyspozycja

sankcja

Hipoteza- określamy adresata, do którego kierowana jest dana norma prawna;

Dyspozycja- zawiera określenie rodzaju zachowania; treść nakazu, zakazu, przyzwolenia;

Sankcja- określa nam konsekwencje niepostępcrwania zgodnie z normą; uzależniana od rodzaju prawa; np. nieważność w p. cywilnym;

Rodząje sankcji:

-    grzywna- konieczność zapłaty do skarbu państwa określonej sumy pieniędzy;

-    kona ograniczenia wolności- od jednego do dwunastu miesięcy;

-    kara pozbawienia wolności- od jednego miesiąca do 15 lat;

Odrębne kary: 25 lat, dożywotnie pozbawienie wolności

Sankcje egzekucyjne- pewne zachowania egzekwujemy pod przymusem.

Przepis prawny- fragment aktu normatywnego (jednostka redakcyjna).

Podział norm prawnych:

-    nakazujące;

-    zakazujące;

-    odsyłające- nakazują nam stosować inne reguły postępowania, niż zostały określone.

-    bezwzględnie obowiązujące (iuris cogenits)- my naszą wolą nie możemy włączyć/ wyłączyć norm;

-    względnie obowiązujące (iuris dispoziwo)- normy, którym mamy się dostosować wtedy, kiedy naszą wolą nie zmieniliśmy tej normy.

Podział przepisów:

-    ogólne (lex generalis)- określa ogólną regulację;

-    szczególne (lex specialis).

Jeśli istnieje sprzeczność pomiędzy tymi przepisami, przepis szczególny ma pierwszeństwa

-    odsyłające;

-    wprowadzające- jednostka redakcyjna ma wyjaśnić, dlaczego tak postąpiła;

-    przejściowe (intertemp oralne)- mają razwikływać problemy związane z tym, który przepis w danym momencie zastosować- rozwiązują kolizję przepisów w czasie;

-    końcowe- od kiedy ma obowiązywać dany akt normatywny.

Ustawy zaczynają obowiązywać po upływie 14 dni od dnia opublikowania w dzienniku ustaw.