CCF20091012005

10 Biojurysprudencja. Podstawy prawa dla XXI wieku

W dotychczasowej jurysprudencji, i opartym na niej prawie, ochrona prawna tego okresu życia człowieka opiera się na przejętej z prawa rzymskiego fikcji prawnej zwanej nasciturus. Zgodnie z nią dobro dziecka poczętego traktowane jest tak jak dobro dziecka już urodzonego (nasciturus pro iam natur bagetur cjuotiens de commodis eius agitur). Z powodu nadzwyczaj rozwiniętych i nadal rozwijających się technik i technologii sztucznie ingerujących w naturalne procesy pierwszego okresu życia fikcja prawna nasciturus nie jest już wystarczająca. Potrzebę nowych regulacji normatywnych dla bioprawa, dostrzeganą i opisywaną przez biojurysprudencję, wymusza wręcz inżynieria genetyczna, eugenika, medyczne wspomaganie poczęcia i narodzin - pro-kreacji, a także diagnostyka prenatalna. Najbardziej dojrzałym wyrazem biojusgenezy w zakresie bioprawa jest prawo do narodzin jako instytucja prawna porządkująca w jednej normatywnej całości rozproszone dotychczas normy ochrony życia od poczęcia do narodzin.

Biojusterapia, jako słowo złożone z bio - życie i terapia - leczenie, ogarnia niezwykle rozległą problematykę ochrony życia i podnoszenia jego jakości, w szczególności człowieka, zwierząt i roślin, od narodzin aż do śmierci. Wśród zakresów biojusterapii znajduje się wiele wysoce kontrowersyjnych zagadnień. Należy do nich jakże doniosła problematyka przeszczepiania, transplantacji niektórych komórek, tkanek i przede wszystkim organów w celu podnoszenia jakości i ratowania życia człowieka i innych gatunków istot żywych. Niektóre problemy stawiają przed biojusterapią pewne formy seksualności, a mianowicie homoseksualizm, biseksualizm i chyba głównie transseksualizm. Liczne są trudności normatywne intrygujące biojusterapię, wynikające z narkomanii, alkoholizmu i zakażenia wirusem nabytego zespołu ludzkiego upośledzenia odporności jako przyczyny choroby Acquired Immune Deficiency Syndrome - AIDS. Znaczną specyfiką demograficzną charakteryzują się normatywne strony polityki populacyjnej. Wiążą się z nimi zagadnienia zapobiegania poczęciu, sterylizacji i kastracji zarówno ludzi, jak i zwierząt. Innym rodzajem specyfiki odznaczają się praktyczne zastosowania psychiatrii. Ekologizm, jako rozległy nurt myślowy, obejmujący obok ekoprawa m.in. ekoteologię i ekoetykę, współkształtuje w znacznym stopniu skale ocen i hierarchie wartości biojusterapii. Najpełniejszym ujęciem biojusterapii w zakresie bioprawa jest prawo do życia, poszerzane stopniowo, ale z dużymi przeciwnościami: od prawa do życia ludzi, poprzez prawo do życia zwierząt, aż do prawa do życia całej ożywionej przyrody.

Biojustanatologia, jako słowo złożone z bio - życie i tanatologia - nauka o umieraniu, interesuje się normowaniem końca życia człowieka - jego śmierci i analogicznie śmierci innych gatunków istot ożywionych. Gdy tradycyjna jurysprudencja i oparte na niej prawo znają w zasadzie jedno poję-