CCF20091012028

34 Biojurysprudencja. Podstawy prawa dla XXI wieku

eksperymentami i niepewnymi oraz nieprzewidywalnymi jeszcze skutkami.⁵¹

Dociekanie istoty, źródeł i funkcji biojurysprudencji i bioprawa skłania do bliższego określenia ich charakteru w formie tez i hipotez. Jakkolwiek biojurysprudencja i bioprawo są najbardziej spektakularnymi fenomenami jurysprudencji, wprowadzonymi do nauki w ostatnich latach XX wieku, już skłaniają do ujęcia w świetle ich założeń całej historii jurysprudencji i całych dziejów prawa.

Teza pierwsza. Życie, szczególnie życie człowieka i życie przyrody, określa najgłębszy sens całego przedmiotu jurysprudencji i całego przedmiotu prawa.

Hipoteza pierwsza. Do czasu powstania koncepcji biojurysprudencji i bioprawa rozwój jurysprudencji i prawa, w ich najgłębszym sensie, wyznaczany był w zasadzie przez naturalne procesy życia człowieka i życia przyrody.

Teza druga. Obecny rozwój nauk biologicznych (biotechnologii), wykorzystywanych przy pomocy techniki (biotechniki) przez medycynę (biomedycynę), polega w znacznym stopniu na sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia.

Hipoteza druga. Skutki sztucznej ingerencji biotechnologii, biotechniki i biomedycyny w naturalne procesy życia, rozważane przez biojuryspru-dencję i regulowane bioprawem, określają obecne kontury przedmiotu jurysprudencji.

Teza trzecia. Prawidłowości szybkiego rozwoju biotechnologii, biotechniki i biomedycyny wskazują na coraz szersze zakresy ich sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia.

Hipoteza trzecia. Poszerzanie się zakresów sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia oznacza spadek znaczenia tradycyjnej jurysprudencji i dotychczasowego prawa przy jednoczesnym wzrastaniu znaczenia biojurysprudencji i bioprawa.

Teza czwarta. Skutki sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia poddawane są różnorodnym ocenom, przede wszystkim jednak ocenom religijnym, moralnym i prawnym.

Hipoteza czwarta. Oceny religijne, moralne i prawne skutków sztucznej ingerencji w naturalne procesy życia, w ujęciu komparatystycznym, stanowią ważny składnik przedmiotu biojurysprudencji i tradycyjnej jurysprudencji, mający poważny wpływ na praktykę tworzenia i stosowania prawa.

⁵¹ R. A. Tokarczyk, Biojurysprudencja. Nowy nurt jurysprudencji, Lublin 1997, s. 11 i n.