18 Biojurysprudencja. Podstawy prawa dla XXI wieku
nu psychicznego człowieka bywa indoktrynacja pozbawiająca go samodzielności myślowej i skłaniająca do całkowitego posłuszeństwa. Po lekach, narkotykach, alkoholu zmienia się zasadniczo życie psychiczne człowieka aż po jego dezintegrację - rozpad na oderwane od siebie elementy. Kształtowanie zdrowego stylu życia psychicznego, w przeciwieństwie do stylu chorego, jest jednym z celów biojurysprudencji.
Do ontologii biojurysprudencji należy także życie społeczne z jego wielkim bogactwem dziedzin życia: religijnego, moralnego, politycznego, gospodarczego, zawodowego, oświatowego, kulturalnego i jeszcze bardzo wielu innych. Ontologia życia społecznego objaśnia, z jakich części składa się społeczeństwo, jak one funkcjonują, w jakich relacjach ze sobą pozostają, jakim celom służą oraz kiedy i jak podlegają zmianom. Ontologia życia społecznego to ogólna teoria budowy, funkcjonowania i zmiany społeczeństw, regulowanych różnymi normami.16 Doskonale życie społeczne, bez napięć i konfliktów, usuwałoby potrzebę jakiegokolwiek jego normowania, również rozważań biojurysprudencji i bioprawa. Podobnie jak inne nurty myśli normatywnej biojurysprudencja wyrasta z niedoskonałości życia ludzi i życia społecznego.
Epistemologia biojurysprudencji
Epistemologia albo gnoseologia, jako nazwy pochodzące z języka greckiego, mają swój polskojęzyczny odpowiednik w określeniu „teoria poznania". Przedmiotem teorii poznania, lepiej byłoby nawet mówić - poznawania, wszak jest to ciągle otwarty i niezakończony proces, są przede wszystkim metody i granice poznawania. Epistemologia biojurysprudencji, posługując się różnymi metodami poznawania, zmierza do poznania życia w granicach potrzeby regulowania go normami prawnymi w ich związkach z normami religijnymi i moralnymi. Specyfika poznawania życia w różnych jego aspektach polega na uwarunkowaniach owego poznawania właśnie życiem; jest to więc zawsze, przynajmniej w pewnym zakresie, poznawanie siebie. Oczywiście, poznawanie nie może pomijać takich fundamentalnych kwestii, jak pojęcie prawdy, przyczynowości, faktu, fikcji itd.17
16 H. Waśkiewicz, Normy życia społecznego według encykliki „Pacem in tenis", „Chrześcijanin w Świecie" 1979, nr 5-6.
17 Problematyka biojurysprudencji została ujęta w formie projektów badawczych (Research Projects) m.in. przez Wydziały Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu w Białymstoku. Profesor Oktawian Nawrot z Wydziału Prawa i Administracji prowadzi seminaria magisterskie z zakresu Biojurysprudencja i filozofia prawa.