97273

1

Senator niezrzeszony

Wybory parlamentarne k Polsce w 1991 r. odbyły się 27 października 1991 roku. Były to pierwsze w Polsce po II wojnie światowej całkowicie wolne wybory parlamentarne.Kadencja Sejmu rozpoczęła się wraz z pierwszym posiedzeniem 25 listopada 1991 i trwała do 30 maja 1993. 31 maja 1993 weszło w życie zarządzenie Prezydenta RP Lecha Wałęsy rozwiązujące Sejm. Od 31 maja 1993 do 14 października 1993 nie funkcjonowały obie izby polskiego parlamentu. Na mocy przepisów konstytucyjnych urzędy sprawowali do 14 października 1993 Marszałek Sejmu, Marszałek Senatu oraz wicemarszałkowie.

Wybory do Sejmu I kadencji

W wyborach do Sejmu obowiązywała ustawa z dnia 28 czerwca 1991 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 59, poz. 252), która weszła w życie z dniem ogłoszenia (3 lipca). Stanowiła ona, iż: "Wybory posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej sq powszechne, bezpośrednie, równe i wolne oraz przeprowadzane w głosowaniu tajnym".

Listy kandydatów

W 37 okręgach wyborczych wybierano 391 posłów, zaś 69 mandatów było obsadzanych z list ogólnopolskich

Okręg wyborczy obejmował od 7 do 17 mandatów; stanowił on - w zależności od liczby mieszkańców -obszar województwa (18 okręgów), obszar 2 bądź 3 województw (14 okręgów) bądź część obszaru województwa (w województwie warszawskim: m. st. Warszawa oraz pozostała część województwa; w województwie katowickim - okręgi: Sosnowiec, Katowice i Gliwice). Dla zarejestrowania okręgowej listy kandydatów na posłów było wymagane zebranie 5 tys. podpisów wyborców zamieszkałych w danym okręgu. Zarejestrowanie list w 5 okręgach (bądź łączne zebranie podpisów 50 tys. podpisów) upoważniało do dalszgo rejestrowania list bez zbierania podpisów. Z wymogu tego były wyłączone komitety wyborcze mniejszości narodowych (wystarczała rejestracja list w 2 okręgach bądź 20 tys. podpisów; z zapisu tego skorzystały: Mniejszość Niemiecka, Białoruski Komitet Wyborczy oraz Wyborczy Blok Mniejszości (grupujący obywateli RP pochodzenia litewskiego, ukraińskiego oraz słowackiego).

Pozostałe 69 (460-391) mandatów obsadzano z list ogólnopolskich; warunkiem uprawniającym do zgłoszenia takiej listy było zarejestrowanie list okręgowych w co najmniej 5 okręgach; z warunku tego były zwolnione komitety wyborcze mniejszości narodowych.

Podział mandatów

Wyborca zakreślał (stawiał krzyżyk) przy nazwisku preferowanego kandydata. Oddany głos był zaliczany najprzód jako głos na okręgową listę kandydatów; w przypadku, gdy lista uzyskała mandat(y), posłami zostawali kandydaci, na których oddano największą liczbę głosów.

Mandaty w okręgach przyznawano wg ordynacji proporcjonalnej, spośród 6980 kandydatów zarejestrowanych na 934 listach. Głosy w okręgach przeliczano na mandaty metodą Hare'a-Niemeyera, nie było przy tym wymagane przekroczenie żadnego progu wyborczego.

Mandaty z list ogólnopolskich (zarejestrowano ich 16) przydzielano proporcjonalnie zmodyfikowaną metodą Sainte-Lague; mogły je uzyskać komitety, które uzyskały co najmniej 5% głosów w skali kraju lub zdobyły mandaty w co najmniej 5 okręgach

Listy zblokowane

W Ordynacji wyborczej z 1991 r. wprowadzono osobliwą instytucję (z)blokowania list. Mianowicie, po zarejestrowaniu okręgowych list kandydatów, lecz nie później niż 38 dnia przed dniem wyborów, pełnomocnicy zainteresowanych komitetów wyborczych mogli złożyć wspólne oświadczenie wobec okręgowej komisji wyborczej w sprawie sumowania głosów oddanych w okręgu wyborczym na ich listy jako podstawy łącznego uczestniczenia tych list w podziale mandatów (blokowanie list kandydatów).

Per analogiom dotyczyło to również list ogólnopolskich

Bloki wyborcze w okręgach wyborczych tworzone były przez:

•    Porozumienie Obywatelskie Centrum i NSZZ "Solidarność",

•    Mniejszość Niemiecką i Białoruski Komitet Wyborczy,

•    Ruch Powszechnej Własności i Unię Polityki Realnej,

•    Stronnictwo Demokratyczne i Ruch Chrześcijańsko-Społeczny,

2