Ruchy narodowe (pozwalały na wyodrębnienie narodowości, np. Litwa, Bułgaria, itp.);
Ruch robotniczy (szeroko pojmowany);
Ruchy alternatywne (wszystkie nowe mchy - pacyfizm, neoanarchizm).
Andrzej Towiański i ruch towiańczyków:
Powstanie towianizmu poprzedzała klęska powstania kościuszkowskiego, listopadowego, 3 zabory, była wielka emigracja w Paryżu.
Romantyzm - istotą była wiara, marzenia, poeta jest wieszczem, mistrzem, występuje oderwanie się od rzeczywistości.
Objawienia Towiańskiego: 28 maja 1828 roku (pierwsze objawienie); 11 maja 1839 roku (drugie objawienie, oddaje swój majątek i wyjeżdża do Paryża). „Sprawa boża” - Towiański zapoznał się z literaturą (m. in. Adama Mickiewicza). Wybrał Francję, bo tam była elita, było tam największe skupisko Polaków.
„Sprawa boża" - on jest przewodnikiem, on poprowadzi naród polski do walki o niepodległość.
Polska straciła niepodległość, bo nie było zgody do Boga, była kłótnia. Trzeba było przeżyć karę, ulec cierpieniu (pokuta), potem będzie dobrze i coraz lepiej. Towiański pojechał do Francji i spotkał się z Mickiewiczem i powiedział o „sprawie bożej” i poeta w to uwierzył. Mickiewicz uważał, że Towiańskiego należy słuchać. Towiański mówił, że to dzięki Mickiewiczowi stał się taki popularny. Towiański musiał przygotować sobie grunt do działania. Towiański miał wielu sympatyków, był wielbiony, ale także krytykowano go (pomimo tego, tworzyła się jego legenda).
Sposób na odzyskanie niepodległości - w cierpieniu czekać na niepodległość, dojdzie w końcu do tego i będzie dobrze.