O1 orientacja prezentystyczna - charakteryzuje się dokonywaniem analiz i ocen z dnia na dzień, natychmiastowością i niecierpliwym oczekiwaniem skutków. Jest często obecna w badaniach przygotowywanych i wykonywanych pośpiesznie. Orientacja ta pozwala na:
O zdefiniowanie przedmiot działania
O1 orientacja historyczna - pozwala na spokojne spoglądanie w przeszłość Orientacja ta pozwala na:
O zdefiniowanie przedmiotu działania,
O uzasadnienie dla orientacji postępowania.
6 Orientacja antycypacyjna (temporalność) - ukierunkowująca badania na przyszłość i jej projektowanie. Jest to swoiste połączenie w/w orientacji. Orientacja pozwala na:
O zdefiniowanie przedmiotu działania O uzasadnienie dla samej aktywności
O projektowanie zmian i przekształceń środowiska życia jednostek
Badania pedagogiczne, rozpatrując je z perspektywy działania: ( w / nad / dla )
v perspektywa obiekty w istyczna - odnosi się do badań ^Óadw polem działania, jego
istotą, cechami, które analizuje i poznaje się z perspektywy zewnętrznej(obiektywnej)/ badacz jest na zewnątrz obszaru badań.
v Perspektywa partycypacyjną - interpretatywna (uczestnicząco - wyjaśniająca) -orientuje badania feffll polu działania. Pozwala na analizę, opis i ocenę podjętej aktywności, jak również na poszukiwanie odpowiedzi o sens i znaczenie działania. Perspektywa ta narzuca równoległe uczestnictwo podmiotu w różnych rolach: jako animatora, działacza i badacza. Ważnym elementem przestrzeni badawczej są tu relacje między jej podmiotami (badany - badacz), ponieważ badanie polega na rozmowie. Badacz próbuje wspólnie z podmiotem znaleźć się w danym polu działania, interpretować to co się dzieje w tym środowisku Badacz musi stworzyć taką sytuację, aby mógł uczestniczyć w danym środowiska Stojąc obok możemy nie rozumieć danego środowiska, jego kodu symbolicznego. Zatem warunkiem tej metody jest tu partycypacja. Kamiński mówi o znalezieniu PŁASZCZYZNY RZECZOWEJ KONTAKTU, która umożliwi partycypację, zrozumienie. Spowoduje, że będzie się z nami wiązał autorytet, który sami sobie wypracujemy, a nie autorytet zewnętrzny. v Perspektywa procesualno - transwersalna - orientuje badania |„dla” obszaru działania.
Jest to swoiste połączenie obu powyższych perspektyw. Badania dotyczą procesu przekształcania środowiska w określonych sytuacjach i określonym kontekście. Perspektywa ta pozwala na procesualną analizę sytuacji i zdarzeń („jak dochodziło do”).
Procesualność i temporalność, czyli dwa atiybuty działania społecznego, implikują te same cechy badania w/dla/ nad polu działania społecznego.