98851

•    każdy obywatel dysponuje tą samą liczbą głosów (zwykle jeden, ale np. w mieszanym

systemie wyborczym w Niemczech dwoma)

•    siła każdego głosu jest zbliżona (tzn. do wybrania każdego kandydata potrzebna jest

podobna liczba głosów - zasada materialnej równości głosów)

3.) Zasada tajności:

Niektórzy sądzą, że jej pogwałceniem w niektórych krajach demokratycznych (np. we Włoszech, w Belgii, Australii) jest przymus wyborczy, tj. obowiązek głosowania i wynikające z niego karanie osób, które nie wzięły udziału w głosowaniu oraz ogłaszanie ich nazwisk

Za podobnego rodzaju zasadę uważa się też bezpośredniość. Nie jest to warunek sine qua non demokratycznych wyborów. W USA prezydenta wybniera kolegium elektorskie, a w Czechach, Niemczech, Węgrzech - parlament.

POZOSTAŁE CZYNNIKI SYSTEMU WYBORCZEGO

FORMUŁA WYBORCZA - czyli sposób głosowania i przeliczania głosów na mandaty. Z tego punktu widzenia systemy wyborcze dzielą się na :

•    większościowe, gdzie głosowanie odbywa się najczęściej w okręgach

jednomandatowych i wybrany zostaje kandydat, który uzyskał największoą liczbę głosów. Systemy te mogą mieć postać : systemów większości względnej ( gdzie kandydat musi wyprzedzić innych kandydatów i systemów większości bezwzględnej ( gdzie kandydat musi zdobyć ponad połowę głosów). Wariantem tego drugiego rozwiązania jest system głosowania alternatywnego, gdzie wyborca może uszeregować kandydatów wg swoich preferencji.

•    proporcjonalne - głosowanie w okręgach wielomandatowych. Mandaty są przydzielane

proporcjonalnie. Głosy mogą być oddawane :

•    listy partyjne

•    listy partyjne z zaznaczeniem konkretnego kandydata •poszczególnych kandydatów z uszeregowaniem ich według preferencji

wyborcy (tzw. system pojedynczego głosu przechodzącego)

W systemach proporcjonalnych mamy następujące metody przeliczania głosów :

•    Hare - Niemeyera (o najwyższym wskaźniku proporcjonalności)

•    Sainte Laque'a umiarkowana

•    d'Hondta - kortzystna dla partii dużych

Klauzula Zaporowa - stosowany często w systemach wyborczych ustawowy próg poparcia, które musi uzyskać dana partia (koalicja wyborcza) by znaleźć się w parlamencie

Progi wyborcze w wybranych krajach :

Wenezuela - 0,55 %

Holandia - 0,67 %

Grecja, Izrael - 1 %

Dania - 2 %

Argentyna, Hiszpania - 3 %

Austria, Bułgaria, Szwecja, Ukraina, Węgry, Wiochy - 4%