ROZMIAR OKRĘGU - liczba mandatów, które rozdziela ta sama grupa wyborców, co najmniej 1-mandatowe. do wartości równej liczbie miejsc w parlamencie - wówczas gdy okr ęgiem jest cały kraj (np. Holandia). Okręgi nie muszą być równe. Przeciętny rozmiar okręgu oznacza się dzieląc liczbę miejsc w parlamencie przez liczbę okręgów wyborczych
2) Przeciętny „koszt" uzyskania jednego miejsca wr parlamencie - mierzony liczbą głosów potrzebną do jego zdobycia . Oblicza się go wg wzont
Liczba oddanych w okręgu głosów - 1 Liczba miejsc w okręgu + liczba partii - I
3) Uprawnienia wyborcy w akcie głosowania Wyróżniamy 2 typy głosowania:
- kategoryczne - gdy wyborca posiada jeden głos. który oddaje na jednego kandydata (bądź na jedną listę partyjną)
- porządkujące - gdy ma możliw’ość oznaczenia kolejności kandydatów na liście, jej przedstawienia, kumulacji większej liczby głosów' w stosunku do osoby jednego kandydata,bądź zestawienia kandydatów z różnych list partyjnych.
4) Formuła wyborcza - reguła rozstrzygająca o tym. który kandydat zostaje wybrany w danym okręgu oraz w jaki sposób następuje „przetworzenie" liczby uzyskanych przez daną partię głosów' w liczbie przypadających jej mandatów. Formula wyborcza występuje w kilku wariantach i często jest utożsamiana z typem systemu wyborczego.
Prócz metody przeliczenia głosów na mandaty, w' skład fonnuły wyborczej mogą wejść dodatkowo:
5) klauzula zaporowa - oznacza sztuczny próg poparcia, którego przekroczenie jest niezbędne dla udziału w podziale mandatów
6) wyrównawcza dystrybucja mandatów - możliwość dokonywania korekty wyniku wyborów na poziomie krajowym, celem zmniejszenia strat partii, które zostały poszkodowmie na poziomie okręgów wyborczych i są w związku z tym podreprezentow ane.
Demokraci a bezpośrednia
Zalety demokracji bezpośredniej:
A. Bezpośrednie uczestnictw'0 obywateli w tworzeniu prawa czy też podejmowanie decyzji politycznych pozw-ala w' sytuacji sporu między organami państwa rozstrzygać go w sposób bezdyskusyjny, bo zgodny z fundamentalną zasada suwerenności
B. formy demokracji bezpośredniej aktywizują politycznie społeczeństwu co sprzyja wzrostowi poczucia odpowiedzialności wśród obywateli i formowaniu się racjonalnej kultury politycznej
Formy demokracji bezpośredniej:
S referendum (decyduje większość)
S plebiscyt
S konsultacje ludowe (referendum niewiążące)
S weto ludowe
S inicjatywa ludowa
S zgromadzenie ludowe
Konsultacje ludowe - odmiana referendum mająca postać referendum konsultacyjnego, niewiążącego, gdzie obywatele głosują nad okr eślonym rozwiązaniem lub jego projektem - także dyskusje Zgromadzenie.Iudowe - forma najbardziej bezpośrednia; zebranie wszystkich osób mających w danym miejscu prawa polityczne, w celu glosowarua, przyjmowania aktów' normatywnych lub wybierania urzędników. W Polsce tylko ąuasi-forma zgromadzanie sołeckie, obecnie natomiast w 2 kantonach Szwajcarii, specyficzne na Kubie w I. 1959-60.
Wę.to ludowe - zgromadzenie określonej puli podpisów' osób posiadających prawa polityczne, sprzeciwiających się określonemu aktowi stanowienia lub stosowania prawa. W Polsce brak. Skutkiem jest oddanie pewnej kwestii pod głosowanie powszechne ogółu obywateli (rozstrzygnięcie suwerena). Jeżeli skutkiem konsultacji ludowych jest. p konsultacjach społecznych, lista opinii, odpowiednia komisja kantonalna sporządza zbiorczy raport, którego skutkiem może być: forsowanie aktu, jego modyfikacja lub odstąpienie od procedowania. W terminie 100 dni od uchwalenia możliwe jest potem zgromadzenie podpisów' w ramach weta ludowego, co skutkuje zarządzeniem referendum.