Dyrektywy wykładni - są wytworem wielowiekowej tradycji i kultury prawniczej i są wspólne dla krajów naszego kręgu kulturowego; dyrektywy jedynie z większą lub mniejszą mocą przemawiają za odrzuceniem lub przyjęciem określonej decyzji interpretacyjnej
1 wykładnia językowa, czyli logiczno-językowa - zwana gramatyczną, polega na zastosowaniu dyrektywy charakteryzującej znaczenie normy ze względu na jej właściwości językowe
a domniemanie języka potocznego - normie należy nadać znaczenie, jakie ma w języku potocznym, chyba, że wystąpią ważne względy powodujące odstępstwa b jeżeli na gruncie języka potocznego można przypisać normie kilka znaczeń, to należy wybrać to, które jest najbardziej oczywiste
c domniemanie języka prawnego - jeżeli prawodawca nadał określonym wyrażeniom znaczenie swoiste, to należy je rozumieć w tym znaczeniu
d domniemanie znaczenia specjalnego - jeżeli określony termin należy do terminów specyficznych pewnej dziedziny wiedzy lub praktyki społecznej, należy przyjąć iż ma takie znaczenie, jak w tych dziedzinach
e wolno odstąpić od znaczenia literalnego danego przepisu, gdy znaczenie to pozostaje w konflikcie lub sprzeczności ze znaczeniem innych przepisów, zwłaszcza, gdy mają wyższą moc prawną
f wolno odstąpić od znaczenia literalnego danego przepisu, gdy znaczenie to prowadzi do absurdalnych wniosków z punktu widzenia społecznego lub ekonomicznego g wolno odstąpić od znaczenia literalnego danego przepisu, gdy znaczenie to prowadzi do rażąco niesprawiedliwych twierdzeń lub jest w sprzeczności z powszechnymi normami moralnymi (nie wolno rozstrzygać na niekorzyść obywatela)
h ustalając znaczenie literalne przepisu należy brać pod uwagę inne przepisy prawne, wolę prawodawcy oraz cele regulacji prawnej
i jeżeli odstępujemy od znaczenia literalnego to interpretacja danego wyrażenia powinna pozostawać w ramach jago znaczenia słownikowego j różnym zwrotom nie należy nadawać tego samego znaczenia k tym samym zwrotom nie należy nadawać różnych znaczeń
1 nie wolno interpretować przepisów prawnych tak by pewne ich fragmenty okazały się zbędne
2 wykładnia systemowa - opiera się na założeniu uporządkowania norm prawnych
a wszystkie normy prawne powinny być interpretowane zgodnie z zasadami prawa (zasady prawa - reguły nadrzędne)
b interpretując normy prawa należy mieć na względzie przede wszystkim zasady konstytucji
c interpretując normy prawa polskiego należy dążyć do wyniku zgodnego z normami prawa międzynarodowego (np. Unii Europejskiej)
d nie należy interpretować przepisów w sposób prowadzący do sprzeczności z innymi przepisami
e nie należy interpretować przepisów w sposób prowadzący do istnienia luk f przepisy należy interpretować biorąc pod uwagę ich miejsce w zewnętrznej i wewnętrznej systematyce
3 wykładnia funkcjonalna
a przy interpretacji przepisów prawa należy brać pod uwagę powszechne normy moralne, zasady sprawiedliwości i słuszności
b należy brać pod uwagę konsekwencje społeczne i ekonomiczne stosowania normy i wybrać interpretację najbardziej korzystną