98892

Na podstawie umowy z 1946 roku Francja i USA uzgodniły rozpoczęcie stałej komunikacji lotniczej. W 1960 roku kolejną umową upoważniono niektórych przewoźników amerykańskich do obsługiwania lotów na trasie: zachodnie wybrzeże USA-Londyn-Paryż. W 1978 roku linie PanAmerican poinformowały Francję, że przelot jej rejsami na odcinku Londyn-Paryż-Londyn będzie połączony ze zmianą samolotu na mniejszy. Francja nie godziła się na zmianę standardu samolotu i zawiesiła połączenia lotnicze na przedmiotowej trasie (pomimo obowiązywania wzmiankowanych wcześniej umów). Stany Zjednoczone odpowiedziały zawieszeniem lotów wszystkich francuskich linii do USA. Trybunał Arbitrażowy, któiy orzekał w tej sprawie stwierdził, że zawieszenie wszystkich połączeń lotniczych przez Stany Zjednoczone w odpowiedzi na zawieszenie przez Francję wyłącznie nowych lotów na linii Londyn-Paryż-Londyn, stanowiło legalny środek odwetowy.

Środki odwetowe muszą być odróżnione od tzw. retorsji. Polegają one na zachowaniu się państwa w sposób nieprzyjazny/wrogi, ale zgodny z PM. Stanowią one odpowiedź na:

1.    Naruszenie PM przez inne państwo,

2.    lub na postępowanie innego państwa, które nie narusza prawa ale jest nieprzyjazne albo dyskryminujące.

Sprawa sporu dyplomatycznego między Iranem a RFN

Państwo przyjmujące jest uprawnione do podejmowania decyzji w przedmiocie wyrażania zgody na pobyt na jego terytorium przedstawicieli dyplomatycznych i konsularnych państwa wysyłającego.

W styczniu 2008 roku władze irańskie podjęły decyzję o uznaniu za persona non grata członka personelu dyplomatycznego misji RFN w Teheranie; ten ostatni zobowiązany był zatem do opuszczenia teiytorium państwa przyjmującego. Prawdopodobnie stanowiło to reakcję na wydarzenie z lipca 2007 roku, kiedy to z terytorium RFN wydalono irańskiego urzędnika konsularnego, który miał się kontaktować ze specjalistyczną firmą z Bawarii z zamiarem zakupu komponentu wykorzystywanego w procesie wzbogacenia uranu. O ile związek między obu wydarzeniami rzeczywiście istniał, to akt władz irańskich stanowi przykład retorsji w odpowiedzi na zgodne z prawem lecz „wrogie" działanie RFN.

1. ) ! Żadna z przedstawionych wyżej okoliczności nie wyłącza bezprawności czynu, który

jest sprzeczny z normą peremptoryjną (ius cogens).

2. ) ! Państwo nie może powoływać się na postanowienia swego prawa wewnętrznego by

usprawiedliwić niewykonywanie przez siebie zobowiązania międzynarodowego (zasada prymatu PM nad prawem krajowym).

Sprawa statku Alabama (USA v. GBR; Komisja Arbitrażowa, 1872 rok)

Wielka Brytania była państwem neutralnym w czasie wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych.

Z prawa międzynarodowego wynikało dla państw neutralnych zobowiązanie, by w danym konflikcie powstrzymywały się od działań, które mogłyby być ocenione jako sprzyjające jednej ze stron.

Agenci Konfederacji zlecali budowanie w prywatnych stoczniach brytyjskich statków, które następnie - odpowiednio wyposażone - brały udział w działaniach zbrojnych przeciwko siłom Północy.

Ambasador Stanów Zjednoczonych zwrócił władzom brytyjskim uwagę, że jedna z powstających jednostek (tj. okręt nr 290 - późniejsza „Alabama") ma przeznaczenie wojskowe. Zażądano od władz brytyjskich, by - w wykonaniu ciężącego na nich