99065

4.    Wpływy łacińskie.

Pod względem liczebności i użycia były słabsze - wyłączamy terminy kościelno-religijne. Pożyczki łacińskie według Słownika staropolskiego to ok. 3%. Wiele z tych zapożyczeń ma charakter czysto książkowy, najczęściej biblijny; balsam, bawół, figus, fik, kalendy, manna, mirra, palma, pelikan, bazyliszek. Sporo należy do słownictwa lekarskiego, przyrodniczego, gastronomicznego; to nazwy roślin, owoców, przypraw, minerałów, związków chemicznych np. ambirz ‘imbir’, beryl, burak, cebula, cykuła, cynamon, cytiynat, kryształ, lawenda, migdały, ocet. Trochę wchodzi w użycie w środowski pracy umysłowej, np. atrament, bakałarz, data, inkaust, kancelaria, mandat, metryka, pergamin, suma, tryb. Nieraz polskie latynizmy są pochodzenia greckiego, np. agat, ambrozja, apostoł, apoteka, paralityk.

5.    Staropolskie imiona dwuczłonowe a imiona chrześcijańskie.

Znaczenie i budowa imiona słowiańskich: nadawanie imienia i jego antropologiczny

charakter

-    silny związek z myśleniem magicznym i performatywą funkcją języka,

-    wiara, że imię ustanawia człowieczeństwo i kształtuje przyszłość danej osoby.

Imiona wróżebne:

-    jednoczłonowe: Ojrzan (ojrzany = przewidujący), Źdan (żdać = oczekiwać)

-    dwuczłonowe:

nawiązujące do ważnych dla Słowian wartości:

Dobromira ( *min» - pokój, dobro)    - 82 imiona

Sławomir, Bolesław ( *slava - sława)    - 100 imion męskich i 70 żeńskich

Gościrad ( *gostiti - podejmować, gościć)

Dobrożyźń ( ♦ziznb - życie)

Bogumił ( *bogT> - bóg) związane z wojną:

Wojciech ( *vojb - wojownik)    - 22 imiona

Świętopełk ( *p-blki> - pułk, wojsko)

odnoszące się do szeroko pojętego życia społecznego:

Godzimir ( *goditi - godzić, łagodzić)

Sędziwój ( *sąditi - sądzić)

Grodzisław ( *goroditi - ogradzać)

Siemomysł ( *sembja - rodzina, ród, własność)

6.    Zmiany znaczeniowe. Piekło, niebo, święty, Bóg - wcześniej każde z nich znaczyło coś innego, piekło - smoła, niebo - chmury, święty - silny, a Bóg miał chyba związek z bogactwem, zbożem. Kusić znaczyło smakować.