pozamałżeńskich w stolicy, ale nie odbiega on znacząco od skali ogólnopolskiej. W latach 2004-2007 18,5% urodzeń żywych w Warszawie pochodziło ze związków pozamałżeńskich (przy czym na Pradze Północ prawie co trzecie rodzące się dziecko było pozamałżeńskie, a na Żoliborzu, co czwarte).18 W 2007 roku w Polsce 19,5%, a w miastach ogółem 22,4% rodzących się dzieci, pochodziło ze związków pozamałżeńskich.19
Opisane tendencje, tj.: wzrost liczby małżeństw, urodzeń i rozwodów, są zgodne z tendencjami ogólnopolskimi. Korzystne zmiany w strukturze wiekowej kobiet, realizowanie „odroczonych" planów matrymonialnych i prokreacyjnych przez kohorty II wyżu demograficznego, skutkują w skali kraju zwiększająca się liczbą tworzonych rodzin. Warszawa nie jest wyjątkiem - przypadkiem przodującym ze względu na zachowania demograficzne swoich mieszkańców.
Podsumowując, dominujący wzorzec tworzenia rodzin w Warszawie wygląda następująco: późne macierzyństwo, rodziny małodzietne. Wpisuje się we współczesne tendencje kształtowania rodziny, charakterystyczne dla rozwiniętych krajów europejskich. W tej perspektywie należy monitorować ofertę instytucjonalną, wspierającą możliwości łączenia pracy zawodowej i rodzicielstwa20. Urodzenia u kobiet 30letnich dotyczą zazwyczaj kobiet aktywnych zawodowo, dla których czasowa dezaktywizacja może być trudna. Bariery w godzeniu obowiązków zawodowych oraz rodzinnych są znanym i szeroko omawianym czynnikiem ograniczania dzietności.
18 Należy podkreślić przy tym systematycznie spadający udział urodzeń pozamałżeńskich matek niepełnoletnich w województwie mazowieckim. Patrz: Dzieci w województwie mazowieckim 2002-2006, US w Warszawie, Warszawa 2008.
19 Dane pochodzą z Raport o stanie zdrowia mieszkańców, wersja robocza, w posiadaniu autorki.
20 Por. też uwagi zawarte w: M. Racław-Markowska, „Między domem a etatem". Instrumenty polityki rodzinnej ułatwiające godzenie obowiązków rodzinnych i zawodowych, w :K. Piątek, A. Karwacki (red.), Partnerstwo-Rodzina-Równość-Praca. Godzenie życia rodzinnego i zawodowego jako wyzwanie dla polityki społecznej -doświadczenia z realizacji projektu PIW EQUAL, WN UMK, Toruń 2008.
12