Układ prostownikowy jest przekształtnikiem energii elektrycznej prądu przemiennego na energię elektryczną prądu stałego [10, 15, 21, 29]. Można wyróżnić w nim trzy podstawowe elementy składowe:
a) zespól zaworów elektrycznych przekształcający prąd przemienny na prąd jednokierunkowy (w prostownikach niesterowanych zaworami są diody),
b) transformator prostownikowy, którego głównym zadaniem jest transformacja napięcia sieci do wartości wymaganej przez odbiornik prądu stałego, ewentualna zmiana liczby faz oraz galwaniczne oddzielenie odbiornika od sieci,
c) urządzenie wygładzające (filtr), którego zadaniem jest zmniejszenie pulsacji prądu wyprostowanego.
W praktyce nie jest konieczne stosowanie dwóch ostatnich elementów we wszystkich układach prostownikowych - rolę urządzenia wygładzającego pełni bowiem często indukcyjność (i pojemność) samego odbiornika oraz indukcyjność transformatora prostownikowego. W pewnych przypadkach uzasadnione jest też zasilanie zespołu zaworów z sieci przez dławiki sieciowe (układy beztransformatorowe). W zależności od liczby faz sieci zasilającej, rodzaju transformatora prostownikowego i zastosowanego układu połączeń zaworów można wyróżnić wiele układów prostownikowych, z których omówiono najczęściej spotykane.
Jednym z istotnych sposobów podziału układów prostownikowych jest podział na:
a) układy jednokierunkowe (z przewodem neutralnym), w których prąd w każdej fazie uzwojenia wtórnego transformatora płynie tylko w jednym kierunku (rys. 1.1 a, 1.6a),
b) układy dwukierunkowe (mostkowe) charakteryzujące się przepływem prądu w fazach uzwojenia wtórnego transformatora w obu kierunkach (rys. 1.5b).
Elementy składowe układu prostownikowego określają następujące parametry:
a) dla odbiornika: Ud, U, Pd - wartości średnie napięcia, prądu i mocy po stronie prądu wyprostowanego,