2588001392

POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTW 67

W stosunkach międzynarodowych spotykamy podział bezpieczeństwa państw na narodowe i międzynarodowe. Bezpieczeństwo narodowe to w istocie bezpieczeństwo państwa¹, które obejmuje takie wartości jak: przetrwanie (strukturalne, etniczne, biologiczne), integralność terytorialna, niezależność polityczna (w sensie suwerenności i autonomii wewnętrznej), jakość życia (w sensie poziomu życia). Zagrożenie którejkolwiek z czterech wymienionych wartości prowadzi do ograniczania żywotnych interesów państw, a tym samym oznacza zmniejszenie bezpieczeństwa narodowego. O ile względnie łatwo jest określić zagrożenia wobec pierwszych dwu wartości, o tyle wobec dwu następnych jest znacznie trudniejsze. Dlatego nigdy żadne państwo nie jest bezpieczne w sensie absolutnym. Bezpieczeństwo międzynarodowe oznacza nie tylko ochronę bezpieczeństwa poszczególnych uczestników stosunków międzynarodowych (ich sumę), ale także ochronę pokoju jako istotnej wartości państw i systemów międzynarodowych (jest to swoiste wzmocnienie zbiorowe)². Zarówno bezpieczeństwo państwa, jak i bezpieczeństwo systemu międzynarodowego jako całości zależą od współpracy międzynarodowej, kolektywnego rozwiązywania wspólnych problemów oraz budowania powszechnego zaufania. Wyraża więc wzajemną zależność państw i koordynacyjny charakter polityki bezpieczeństw a³.

ISTOTA POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTW

Państwa starają się postępować racjonalnie, dążąc do zmniejszania poczucia niebezpieczeństwa i niepewności oraz do podnoszenia stopnia zaufania w stosunkach z innymi. Służy temu polityka bezpieczeństwa, która stanowi celową i zorganizowaną działalność kompetentnych organów państwa, mającą na celu zaspokojenie wszystkich wartości składających się na treść bezpieczeństwa państwa. Jej istotą jest swoista inżynieria, polegająca na „projektowaniu, testowaniu i wdrażaniu systemów zabezpieczeń i procedur ograniczających prawdopodobieństwo występowania zdarzeń niekorzystnych, sposobów' ochrony przed ich skutkami, ograniczenie tych skutków, a także badanie mechanizmów procesów wzajemnego oddziaływania zagrożeń, otoczenia cywilizacyjnego i środowiska naturalnego”⁴.

Skuteczność polityki bezpieczeństwa zależy od stopnia uzgodnienia interesów państw wchodzących w skład wspólnoty międzynarodowej. Przy czym najważniejszą rolę odgrywają wielkie potęgi, od który ch w dużej mierze zależy eliminowanie zagrożeń, jak też wypracowywanie infrastruktury - porozumień,

1

   J. Stańczyk, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa. Instytut Studiów Politycznych PAN. Warszawa 1996, s. 28.

2

   J. Kukułka, op. cit., s. 35.

3

   J. Stańczyk, op. cit., s. 41.

4

   S. Sulowski, M. Brzeziński (red.), op. cit., s. 25.