EFEKTY REHABILITACJI POZYTYWNE NEGATYWNE | |
Dziecko ma poczucie bezpieczeństwa, zadowolenia z siebie, przezwycięża niewiarę we własne sil)', uzyskuje dobre samopoczucie i pewność siebie, ma poczucie własnej wartości, wobec szkoły jest czynne, ma chętny stosunek do nauki, rozwija się intelektualnie. Ustępują zaburzenia w zachowaniu. Rozwija się dojrzałość społeczna. Następuje rozwój emocjonalny i społeczny. |
Dziecko nie ma poczucia bezpieczeństwa. jest niechętne w pokonywaniu trudności w nauce, nieufne wobec otoczenia, niepewne, zagubione, zniechęcone, neurotyczne. Występują ostre stany frustracyjne: złośliwość, wzmożona agresja, zachowania aspołeczne, postępujący proces niedostosowania społecznego. Brak postępu w rozwoju, regres procesów emocjonalnych, poznawczych. |
poprzez własne doświadczenia w pracy z dzieckiem.
J. Lechowska (1981) proponuje klasyfikację postaw pedagogicznych, która jest modelem optymalnym pozytywnych i negatywnych postaw nauczyciela szkoły specjalnej oraz pozytywnych i negatywnych efektów w rehabilitacji dziecka.
W ujęciu autorki postawy pozytywne są następujące:
a) postawa akceptująca - wyraża się przyjęciem dziecka z niepełnosprawnością takim, jakie jest, z jego ograniczeniami i trudnościami;
b) postawa opiekuńczo-integruiąca - troskliwa opieka nad dzieckiem i jego rozwojem psychofizycznym, aktywny kontakt z dzieckiem i z jego rodzicami, kontakty oparte na wzajemnej sympatii i zrozumieniu;
c) postawa refleksyjno-badawcza - przejawia się w celowej i zamierzonej obserwacji dziecka, jego osiągnięć z zakresu usprawnień intelektualnych, ruchowych, traktowanie ucznia jako integralnej całości;
d) postawa wychowawczo-rehabilituiąca -
wyraża się w umiejętnym łączeniu wyników pracy dydaktycznej z jednoczesnym wzmacnianiem sfery psychicznej
i kompensowaniem deficytów rozwojowych. Natomiast postawy negatywne występują u nauczycieli, których cechuje brak zaangażowania, obojętność, rezygnacja i pesymizm pedagogiczny, brak myślenia refleksyjnego, naukowego, brak chęci indywidualizowania zabiegów korekcyjno-kompensacyjnych w rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego (A. Olszak, 2001, s. 60).
Tabela 1 Efekty rehabilitacji dziecka
z niepełnosprawnością w odniesieniu do postaw pozytywnych i negatywnych pedagoga specjalnego. Źródło: A. Olszak (2001, s. 61).
Refleksje końcowe
Podsumowując, można stwierdzić, że najważniejsze w pracy nauczyciela jest jego człowieczeństwo oraz zainteresowanie uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Bardzo ważna jest też jego wiedza ogólna oraz wykształcenie
specjalistyczne. Istotne jest to, żeby każdy nauczyciel dbał o swoje bogactwo wewnętrzne, dokształcał się i doskonalił. Pedagog specjalny powinien z pokorą podchodzić do realizacji zadań edukacyjnych. Powinien cechować się odpowiedzialnością za ucznia z niepełnosprawnością, za wyniki swojej pracy rehabilitacyjnej, za kontakty z rodziną dziecka oraz z innymi specjalistami. Z tego względu, że wykonując zawód pedagoga specjalnego, zazwyczaj trzeba czekać długo na efekty swoich działań, osoba taka powinna być optymistą i mieć poczucie humoru. Podczas pracy musi pamiętać o holistycznym podejściu do ucznia, a także do potrzeb swojego ciała i ducha. Dopiero kiedy nauczyciel dobrze pozna samego siebie, może wspierać rozwój ucznia. Dlatego też w ażna jest twórcza dociekliwość, refleksyjne podejście do własnych dokonań. Praca pedagoga specjalnego bywa trudna, stąd też wymaga od takiej osoby silnej osobowości, przygotowania na porażki i niepowodzenia a także traktowania swojego zawodu jako powołania, a niekiedy nawet misji.
Bibliografia
1. Borzyszkowska H.: Osobowość pedagoga specjalnego, „Szkoła Specjalna" 1983, nr 1, s.5-12.
2. Dykcik W. (red.): Pedagogika specjalna. Wydawnictwo Naukowe U AM, Poznań, 2005.
3. Grzegorzewska M.: Listy do młodego nauczyciela; cykl I-III, WSPS, Warszawa, 1996.
4. Lipkowski O.: Pedagogika specjalna
(zarys), PWN, Warszawa, 1981.
5. Okoń W.: S7ownik pedagogiczny, PWN, Warszawa, 1984.
6. Olszak A.: Psychopedagogiczne
kompetencje nauczycieli szkól specjalnych, UMCS, Lublin, 2001.
Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, Numer 6