161

do dziecka i poczucie bezpieczeństwa. Nasze ręce nie mogą być ani zbyt twarde, ani zbyt delikatne.

Receptory dotyku znajdują się na powierzchni całej skóry' dziecka. Jej powierzchnia rejestruje ucisk, wibracje, temperaturę, ból i inne tego typu wrażenia. Podstawową propozycją stymulacji dotykowej jest masaż dłoni wykonywany na powitanie. Towarzyszy mu piosenka, a olejek używany do masażu ma charakterystyczny dla danej pory roku zapach. Bodźce dotykowe mąją szczególne znaczenie dla uczniów niedowidzących, gdyż wtedy organem służącym do „widzenia”, do orientacji w przestrzeni stąją się ręce. Dzieci zaczynąją „przeżywać” swoje ręce przez masowanie ich, głaskanie czy uciskanie, czują, jak napływa do nich krew, a dzięki olejkowi skóra stąje się gładka i jedwabista.

Właśnie podczas masażu dłoni możemy spotkać się z dziećmi w sposób najbardziej osobisty, przekazać im swoją bliskość, ciepło, poczucie bezpieczeństwa. Ta codziennie powtarzająca się czynność staje się rytuałem i rodzi zaufanie. Każde dłonie są inne i każde wymagają wczucia się w nie i dostosowania do nich. Niektóre są zimne, inne bardzo ciepłe, mokre lub szorstkie, bywąją dłonie pogryzione i podrapane, bywają miękkie, lejące lub skurczone i spięte.

Uwaga techniczna: olejek do masażu rozgrzewa się nąjpierw we własnych dłoniach. Olejek powinien mieć własny, charakterystyczny dla danej pory roku zapach, taki sam, jaki wydziela lampka zapachowa, co wywohyc dodatkowe skojarzenia z pomieszczeniem i sytuacją, w jakiej odbywa się masaż.

Zapachy, podobnie jak kolory, oddziałują na naszą psychikę. Każdy w swoisty sposób. Do każdej pory roku przyporządkowujemy inny zapach, którym napełniamy pomieszczenie przez wlanie kilku kropel olejku zapachowego do lampki zapachowej oraz dodatkowo dwudziestu-trzy-dziestu kropel do olejku używanego do masażu.

Do lata przyporządkowiyemy zapach różany, działa on kojąco, uśmierza złość, gniew,,Jęczy” bezsenność, pomaga rozładować stres.

Podczas jesieni używamy lawendy, która łagodzi napięcia, uspokaja, wzmacnia.

Do zimy przypisana jest mięta, działająca uspokająjąco, wzmacniająco i rozluźniająco. Mięta oczyszcza drogi oddechowe.

Wiosną używamy olejku cytrynowego, który działa antyseptycznie, pobudza apetyt i ożywia.

Każdej porze roku przyporządkowany jest instrument będący źródłem bodźców dźwiękowo-wibracyjnych.

Latem jest to gong (typu kościelnego) i grzechotka z piaskiem. Jesie-nią gramy wiatrem na dzwonach rurowych. Zimą posługujemy się dzw^ron-kami i triangclem (trójkątem). Wiosną używam}' bębna. Instrumenty wy-