1947995878

Górny zrezygnował z należnej mu nagrody na rzecz młodego filatelisty, który pokaże najlepszy zbiór lotniczy na planowanej młodzieżowej wystawie lotniczej ..CHALLENGE 34 — 84” w Dęblinie. Reprodukujemy kopertę H. Gornego.

Wynik tego skromnego konkursu ukazuje, jak w filatelistyce z niepozornego znaczka o wielomilionowym nakładzie, z biegiem lat może powstać rzadki walor filatelistyczny.

czytelnicy

piszą

W lej rubryce zamieszczamy poglądy i opinie Czytelników, z którymi nie zawsze zgadza sic Redakcja.

DO REDAKCJI „FILATELISTY"

Jako członek Komitetu Redakcyjnego I wydania Katalogu Specjalizowanego Znaków Pocztowych Ziem Polskich (1981) pragnę ustosunkować się do listu Czytelnika, zamieszczonego w nr 11/83 „Filatelisty".

Autor listu zarzuca „zaśmiecanie” Katalogu wydaniami znaczków, nie będącymi znaczkami pocztowymi lub będącymj znaczkami o charakterze spekulacyjnym. Większość tych emisji to wydania niektórych poczt wojskowych, poczt miejskich i lokalnych. Opracował je do Katalogu mgr Czesław Danowski, wybitny znawca i badacz filatelistyczny, interesujący się szczególnie wydaniami, których okoliczności zainicjowania są na ogól mało udokumentowane. W wyniku Jego badań, a także badań innych zbieraczy, w wielu przypadkach nastąpiła zmiana poglądów na okoliczności niektórych wydań. Pozwolę sobie przytoczyć niektóre takie przypadki.

Wydanie przedrukowe lokalne Łowicza było znane z licznych listów, nadawanych w okresie II—III.1919 r. i było masowo oferowane przez kupców filatelistycznych. Dopiero jednak po zakończeniu II wojny światowej odnaleziono przesyłki z XI.1918 z tymi znaczkami i okazało się, że wydanie to zostało „odkryte" wcześnie przez kupców filatelistycznych, po 2 miesiącach obiegu. Ponieważ placówki miały obowiązek wymieniać znaczki okupacyjne na znaczki unarodowione, skorzystano z tego. Podobnie rzecz się miała ze znaczkami Ozorkowa, które znaleziono na przesyłkach w archiwum wojewódzkim w Łodzi dopiero po wojnie.

Znaczki Bochni, uznane w Polskich Znakach Pocztowych 1935 za wydanie fantazyjne, okazały się próbami, sporządzonymi na polecenie Magistratu m. Bochni, nie zrealizowanymi wskutek zakazu Dyrekcji Poczty w Krakowie.

W sprawie wydania pamiątkowego armii gen. Hallera w Pucku w 1920 r. Komisja Naukowo-Badawcza Zarządu Głównego PZF zajęła jednoznaczne, opublikowane stanowisko i zgodnie z nim do Katalogu wprowadzono to wydanie. Można się ze stanowiskiem Komisji Naukowo-Badawczej nie zgadzać, wypada jednak, wypowiadając własny pogląd, o nim wspomnieć.

Znaczki poczty miejskiej Chęcin, jak wykazały badania, były zamówione i zakupione przez magistrat miasta, lecz nie zostały użyte jako znaczki doręczeniowe, a później zostały przez magistrat sprzedane i trafiły na rynek filatelistyczny. Podobnie rzecz się miała ze znaczkami VI, VII i VIII wydania Przedborza, które zostały (nie bez inspiracji filatelistycznej i kupieckiej) zamówione przez Magistrat (Radę Miejską), a następnie wykorzystane nie jako znaczki pocztowe, lecz jako znaczki miejskich opłat skarbowych.

Znaczki Powstańczej Poczty Polowej były przedmiotem licznych sporów, faktem jednak jest, że istnieją pokwitowania nadania listów oraz przesyłki, na które te znaczki zostały naklejone i unieważnione. Warto zwrócić uwagę, że w Polskich Znakach Pocztowych 1935 znaczki te są traktowane jako wydanie spekulacyjne, natomiast; w Polskich Znakach Pocztowych 1966 (t. IV) znalazły się w dziale „Varia” — zawierającym opisy znaczków nie wyjaśnionego pochodzenia, a nie w dziale „Wydania fantazyjne”, do których zaliczono druki spekulacyjne, których nie należy umieszczać w zbiorach. Jest to istotna zmiana poglądów, a znamienne jest, że w obu dziełach autorem i redaktorem był ten sam człowiek, prof. Antoni Łasakiewicz.

W tej sprawie, jak i w wielu innych, można liczyć się z ujawnieniem nowych materiałów, które pozwolą na zajęcie odpowiedniego stanowiska. I dlatego nie uważam za słuszne niszczenie walorów, aktualnie nie odpowiadających kryteriom dla wydań pocztowych, nie można bowiem wykluczyć że znaczki „poczty zielonej" były przygotowane do obiegu pocztowego, lecz nie zostały w tym celu użyte lub użycie 'ich było ograniczone.

Najnowsza historia kryje również wiele zagadek filatelistycznych. W^r 1944 roku w wielu miejscowościach przygotowano na polecenie władz konspiracyjnych znaczki pocztowe, konfiskowane przy próbie ich wprowadzenia w obieg. Niedawno ujawniono wydanie Milanówka, znalazło się ono w Katalogu Specjalizowanym właśnie w wyniku badań mgr. Danowskiego. Wiadomo, że znaczki były przygotowane także w Łukowie i Nieborowie, lecz zostały skonfiskowane tak skutecznie, że do dziś nie ukazały się na rynku i nie znamy nawet wzorów nadruków.

Zadaniem Katalogu Specjalizowanego jest przedstawienie informacji o znaczkach pocztowych, rzeczą zbieracza jest określić, czy chce zbierać wydania, o istocie których mato wiemy, Sa zbieracze, którzy uważała, że zna-

449