Wiedza naukowa jest tworzona przez liczne zbiorowości pracowników naukowych, którzy indywidualnie albo w zespołach realizują kolejno podjęte tematy badawcze. Realizacja tematu badawczego obejmuje wiele różnych czynności, które dzieli się na grupy, stanowiące główne etapy realizacji zadania badawczego. Są to:
1) przygotowanie badań właściwych,
2) zebranie wiedzy faktualnej,
3) opracowanie wiedzy faktualnej,
4) sformułowanie uogólnień i prognoz,
5) sprawdzenie dokonanych uogólnień,
6) zredagowanie tekstu naukowego.
Badania naukowe są w większości przedsięwzięciami złożonymi, nastawionymi na efektywną realizację i na uzyskiwanie wyników wysokiej jakości, dlatego powinny być racjonalnie organizowane, zwłaszcza rzetelnie przygotowane. Spotykana niekiedy opinia, że praca naukowa jako twórcza może być spontanicznie wykonywana, jest błędna. Przygotowanie badań może mieć charakter długookresowy, krótkookresowy albo doraźny [St. Stachak].