zamiany energii chemicznej na mechaniczną. Na podstawie cech budowy i funkcji można rozróżnić u człowieka trzy zasadnicze odmiany tkanki mięśniowej:
- tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną,
- tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną serca,
- tkankę mięśniową gładką.
Mięśnie szkieletowe stanowią największą masę tkankową organizmu. Połączone z kośćcem za pomocą ścięgnistych przyczepów podczas skurczu powodują ruch poszczególnych części ciała względem siebie, zmianę położenia ciała, oddychanie i inne funkcje życiowe. Czynność mięśni szkieletowych jest ściśle związana z ruchem zależnym od naszej woli.
Pod wpływem ćwiczeń zwiększa się masa mięśni. Ćwiczenia wywierają również korzystny wpływ na ukrwienie mięśni, przez co dostarczają duże ilości tlenu i składników odżywczych oraz szybciej są usuwane produkty szkodliwe - co głównie ma miejsce podczas ćwiczeń dynamicznych.
Ćwiczenia ruchowe nie tylko oddziałują na siłę i wytrzymałość mięśni, ale również rozwijają lub przywracają mięśniom zdolność reagowania na bodźce układu nerwowego. Wpływają i kształtują ich tonus, a w przypadku upośledzenia - przywracają prawidłową czynność mięśni.
Wpływ na układ krążenia
Ćwiczenia fizyczne w układzie krążenia powodują korzystne zmiany tak w stosunku do samego mięśnia sercowego, jak i sprawności krążenia obwodowego. W tym pierwszym zakresie dochodzi przede wszystkim do hipertrofii mięśnia sercowego, co daje większą siłę skurczu podnosząc jednocześnie pojemność wyrzutową serca. Charakterystyczną cechą wytrenowanego mięśnia jest większa pojemność minutowa serca, która ułatwia lepsze zaopatrywanie pracujących tkanek w składniki odżywcze i tlen, a także szybsze usuwanie produktów przemian tkankowych w organizmie.
Istotne zmiany występują również w lepkości krwi - zostaje obniżona, co łącznie z jej rozcieńczeniem zwiększa przepływ mięśniowy i usprawnia zaopatrzenie tlenowe tkanek w stresie wytrzymałościowym. Ćwiczenia wpływają również na zwiększenie czerwonych ciałek krwi z jednoczesnym wzrostem zawartości hemoglobiny we krwi. Podniesienie pod wpływem ćwiczeń poziomu hemoglobiny we krwi i mioglobiny w mięśniach znacznie zwiększa ogólną pojemność tlenową organizmu.
Wpływ na układ oddechowy
W układzie oddechowym podstawowe zmiany spowodowane ćwiczeniami fizycznymi dotyczą mechaniki oddychania. Ruch głównie kształtuje klatkę piersiową i usprawnia czynność mięśni oddechowych. Stosunkowo ważny dla mechaniki oddychania jest również wpływ ćwiczeń na postawę ciała oraz sprawność mięśni oddechowych. Ćwiczenia fizyczne powodują również zmiany w samej tkance płucnej, gdzie przez otwarcie nieczynnych pęcherzyków płucnych zwiększa się podstawowe parametry wentylacyjne płuc. Tak, więc sprawność układu oddechowego warunkuje odpowiednie zaopatrzenie organizmu w tlen, a tym samym wpływa na ogólną wydolność organizmu.
Wpływ na układ nerwowy
Ćwiczenia ruchowe wpływają głównie na układ nerwowy angażując bodźce niezbędne do prawidłowego funkcjonowania części ruchowej. Odgrywają też zasadniczą rolę w nauczaniu czynności ruchowych, zarówno nowych jak i utraconych. Ponadto rozwijają pamięć ruchową oraz szybkość i łatwość oddziaływania na bodźce zewnętrzne. Ćwiczenia wpływają na zdolność utrzymania równowagi ciała, a w przypadku zaburzeń - poprawiają ją. W tym ujęciu ćwiczenia fizyczne stanowią nie tylko bodziec dla układu nerwowego, ale też wpływają kształtująco na reakcje tego układu.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”